________________
१४
१५
४६४
उत्तरायपमरे दररोग-कुष्ठे-ति पोडशविधरोगातराकान्तो भवेत् , तईि तत्र-तस्मिन् समये स साधुः तान् रोगातदान अधिसहेत-" यदधुनाऽह व्याधिना वाध्यमानोऽस्मि तदेतन्मम स्वस्यैर पूर्वकृतकर्मणः फलम् " इति समभावमालम्ब्य रोगपरीपहसहन कुर्यादित्ययः ॥ ३२॥ कर्णशल, कण्डू-खजुहट, उदररोग, और कुष्ठ, इन सोलर प्रकार के रोगों से आकान्त हो, तो (तत्य-तत्र) उस समय वह साधु (अहि यासए-अधिसहेत) उन रोगों को शान्तिपूर्वक सहन करे अर्थात्'मे जो इस समय व्याधि से आक्रान्त ह यह मेरे पूर्वभव मे किये हुए कर्मो का फल है' ऐसा विचार कर मुनि रोगपरीपहको समभाव से सहन करे ॥३२॥
भावार्थ-इस गाथा के द्वारा सूत्रकार साधु को रोगपरीषह सहन करने का उपदेश दे रहे हैं। वे कहते हैं कि-ससारी ण्व मुनियों में रोगो को सहन करने की विचारधारा में बड़ा अन्तर रहता है। ससारी तो प्रायः रोगों के उत्पन्न होते ही अधीर हो जाते हैं तब सयमी जन उनका साम्हना बडे ही धर्य से करते है। रोगों से पीडित होने पर भी साधु को अपनी बुद्धि अस्थिर वनानी नहीं चाहिये-प्रत्युत अस्थिर होने पर उसे मानसिक बल द्वारा स्थिर कर धर्मध्यान में लीन बनाये रखना चाहिये। तथा विचार भी ऐसा करना चाहिये-“ये जो ૧૨ નેત્રશૂળ, ૧૩ કર્ણશૂળ, ૧૪ ખસ ખુજલી, ૧૫ ઉદરરોગ, અને ૧૬ કોઢ मा सण २ना रोगथी व्यापता थाय तो तत्थ-तन मे सभये ते साधु अहियासए-अधिसहेत से शगने शातिपूर्व सहन ४२ अर्थात-' मा समय વ્યાધિથી પીડિત થઈ રહ્યો છું એ મારા પૂર્વભવના કરેલા કર્મને બદલો છે” એ વિચાર કરી મુનિ રગને સમભાવથી સહન કરે છે ૩૨
ભાવાર્થ-આ ગાથા દ્વારા સૂત્રકાર સાધુને રોગપરીષહ સહન કરવાને ઉપદેશ આપે છે, તેઓ કહે છે કે સારીઓ અને મુનિઓને રોગોમાં તેને સહન કરવાની વિચારધારામાં ભારે અસર હોય છે તે સારી તે રેગોને ઉત્પન્ન થતા જ અધિરા થઈ જાય છે ત્યારે સયમી જન તેને અત્ય ત શૈય થી સામનો કરે છે રાગથી પિડીત હોવા છતા પણ સાધુએ પિતાની બુદ્ધિને અસ્થિર નહી થવા દેવી જોઈએ પરંતુ અસ્થિર થાય ત્યારે તેને માનસિક બળદ્વારા સ્થિર કરીને લીન બનાવી રાખવી જોઈએ અને વિચાર પણ એ * જોઈને
