Page Text
________________
ज्ञानन्द्रिकाटोका -शानभेदा ।
“सर्वधातुभ्य इन्” इस्यौणादिकसूत्रेण भावे इन्-प्रत्यये ' इदितोनुम् धातो:' इति मत्रेण नुमागमे नन्दिरिति । ततः " कृदिकारादक्तिनः" इति ङीपप्रत्ययेऽनुबन्धलोपे च कृते “यस्येति च " इतीकारलोपे च ' नन्दी ' इतिरूपं भवति । 'नन्दी - हर्पः, प्रमोदः' इति पर्यायाः । पञ्चविधज्ञानं स्वर्गापवर्गसुखजनकमिति नन्दीजनकत्वान्नन्दीत्युच्यते । पञ्चविधज्ञानसूचकत्वादिदं सूत्रं नन्दी सूत्रमुच्यते । तस्येदं श्रीसुधर्मजम्बूसंवादरूपमादिसूत्रम् -' से किं तं नाणं ' इत्यादि ।
"
66
66
पर
" यस्येति
"1
"
इकू " प्रत्यय, तथा “ इदितो नुम् धातोः " इस सूत्रद्वारा ' नुम् ' करने 'सर्वधातुभ्यः नन्दि " ऐसा शब्द निष्पन्न हो जाता है । अथवा इन् " इस औणादिक सूत्रसे भावमें 'इन्' - प्रत्यय और 'इदितो नुम् धातो: ' इस सूत्र से ' नुम् ' होने पर भी " नन्दि " रूप बन जाता है । पश्चात् " कृदिकारादक्तिनः " इस सूत्र द्वारा " ङीष् ' तथा च " इस सूत्रद्वारा " इ का लोप करने पर नन्दी " ऐसा रूप हो जाता है । " नन्दनं - नन्दी - हर्षः " नन्दी - शब्द का अर्थ हर्ष, प्रमोद है। जीवको प्रमोद के जनक मत्यादिक पांच ज्ञान हैं, क्यों कि स्वर्ग और मोक्षका सुख जीवको मत्यादिक पांच ज्ञानद्वारा ही प्राप्त होता है, नन्दी - शब्द से इन पांच ज्ञानोंकी सूचना करनेवाला होने से इस सूत्रका नाम ' नन्दी सूत्र' ऐसा कहा गया है। इसका यह सर्व प्रथम सूत्र है - -' से किं तं नाणं' इत्यादि ।
अतः
नुम् धातोः” थे सूत्र द्वारा “ नुम्" ४२वाथी “नन्दि" येवो शब्द सिद्ध थाय छे. अथवा “ सर्वधातुभ्यः इन् " मे गौणाहि सूत्रथी लाव भां “इन्” प्रत्यय मने “ इदितो नुम् धातोः” मा सूत्रथी ' नुम् ' थतां पशु “नन्दि" ३५ मनी लय छे. त्यार पछी "कृदिकारादक्तिनः या सूत्र द्वारा "डी" तथा " यस्येति च" ये सूत्र द्वारा “इ” ने। सोप १२वाथी 'नन्दी' मेवुं ३५ थाय छे. ' नन्दनं नन्दी = हर्ष : ' નન્દી શબ્દના અર્થ હર્ષ, પ્રમાદ છે. જીવને પ્રમોદના દેનારાં મત્યાદિક પાંચ જ્ઞાન છે, કારણ સ્વગ અને મેાક્ષનુ સુખ જીવને મત્યાદિક પાંચ જ્ઞાન દ્વારા ४ भणे छे. तेथी 'नन्दी' शब्द मे पांथ ज्ञाननु सूय होवाथी या सूत्रनु नाम 'नन्दीसूत्र' अÈवायु ं छे. तेनु या सर्व प्रथम सूत्र छे:- 'से किं तं नाण' इत्यादि
न० २
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |