Page Text
________________
नन्दीसमे त्यवगम्यते । उक्तपक्षद्वयाङ्गीकारे तु गणधरसमये देववाचकस्यासद्भावेन तत्संकलितस्यापि नन्दीसूत्रस्याभावाद् “जहा नंदीए" इति गणधरवाक्यं नोपपद्यते । तन्मते नन्दीसूत्रसंकलनं कर्तुमुद्यतस्य देववाचकस्य तत्मारम्भसमये-" नाणस्स प्ररूवणं वोच्छं" इति वाक्येन ' नन्दीसूत्रं वक्ष्ये ' इत्यर्थो नोपलब्धुं शक्यते । नन्दीसूत्रातिरिक्तेन केनचिद् ग्रन्थान्तरेणापि ज्ञानप्ररूपणा भवितुमर्हति ।।
अथ 'नन्दीसूत्र'-मित्यस्य कः शब्दार्थः ?, उच्यते-नन्दनं-नन्दी='टुनदि समृद्धौ" इत्यस्माद्धातोः “ इकृष्यादिभ्यः" इति वार्तिकेण भावे इक्मत्यये, यद्वा यदि पूर्वोक्त बात ही स्वीकार की जावे तो यह समझने जैसी बात है कि गणधरोंके समयमें देववाचक आचार्यके न होनेसे फिर उनके द्वारा संकलित इस नंदीसूत्रका सद्भाव भी कैसे उस समय माना जायगा? अतः इसके सद्भावके अभावमें “ जहा नंदीए" यह गणधरवचन संगत नहीं हो सकता है । तथा 'नन्दीसूत्रके संकलनकर्ता देववाचक आचार्य है ' इस मान्यता " नाणस्स प्ररूवणं वोच्छं" इस वाक्यसे " नन्दीसूत्रं वक्ष्ये" यह अर्थ उपलब्ध नहीं हो सकता है, कारण कि नंदीमत्रातिरिक्त अन्य और भी किसी दूसरे ग्रन्थसे ज्ञानकी प्ररूपणा
हो सकती है। __अव " नन्दीसूत्र" इस पदका क्या अर्थ है यह बात प्रदर्शित की जाती है-"टुनदि " धातु समृद्धि अर्थमें है। इसमें 'टु' और 'इ' ये दोनों इत्संज्ञक हैं । 'नद 'से “ इकुकृष्यादिभ्यः" इस सूत्रद्वारा વાત જ સ્વીકારવામાં આવે તે સમજવા જેવી વાત એ છે કે ગણધરના સમયમાં દેવવાચક આચાર્ય ન થયાં હોય તે પછી તેમના દ્વારા સંકલિત આ નંદીસૂત્રને સદ્ભાવ (અસ્તિત્વ) પણ કેવી રીતે એ સમયને માની શકાય? तथा तना सहावना मनाम " जहा नंदीए" २ धनु वयन सुसગત હોઈ શકે નહીં. તથા “નંદીસૂત્રનું સંકલન કરનાર દેવવાચક આચાર્ય છે से मान्यतामा “ नाणस्स प्ररूवण वोच्छं" मा पाध्यथा नदीसूत्रं वक्ष्ये " सेवा અર્થ પ્રાપ્ત થઈ શકતો નથી. કારણ કે નંદીસૂત્ર સિવાયના બીજાં પણ કોઈ ગ્રન્થથી જ્ઞાનની પ્રરૂપણ થઈ શકે છે.
હવે “નદીસૂત્ર” એ શબ્દને શો અર્થ છે તે વાત દર્શાવાય છે– "टुनदि" धातु समृद्धिमा अर्थ मा छे. तमां "" भने “इ” से भन्ने सश छ. "न"थी " इक् कृष्यादिभ्यः” सूत्र द्वारा "इक् प्रत्यय, तथा “इदितो
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |