________________
७०
नेन्दीसूत्र तावत्या भूमेः खनने कृते सति जलं न निर्गतम् । ततः स कृपीवलः प्राह-तत्पार्थ भागे स्तोकं पाणि (एडी) प्रहारं कुरु । एवं कृते सति तदैव जलं तत्र समुच्छलितम्।
॥ इति वैनयिक्या बुद्धेः पञ्चमः कूपदृष्टान्तः ॥५॥ अथ षष्ठोऽश्वदृष्टान्तः
बहवोऽश्ववणिजो द्वारवती जग्मुः । तत्र सर्वे कुमाराः स्थूलान् बृहतश्चाश्वान् गृह्णन्ति । वासुदेवेन तु दुर्बलो लक्षण सम्पन्नो लघीयानश्वः क्रीतः। स च कार्यनिहिकः प्रभूताश्वाग्रेसरश्च जातः।
॥ इति पष्ठोऽश्वदृष्टान्तः॥६॥ किसान ने इस बात को सुनते ही भूमि खोदना प्रारंभ किया। जितनी दूरतक जल बतलाया था वहां तक उस ने जमीन खोद डाली परन्तु जल नहीं निकला । तब किसान ने उस से कहा-भाई ! जल तो नहीं निकला। तब उस ने कहा-देखो । उसके पार्श्वभाग में धीरे से एडी का प्रहार करो तो वहां जल निकलेगा। ऐसा करते ही वहां उसी समय जल उछल पड़ा।॥५॥
॥ यह पांचवां कूपदृष्टान्त हआ॥५॥
छठा घोडे का दृष्टान्तबहुत से धोडे के व्यापारी एक समय द्वारिका नगरी में गये हुए थे। वहां समस्त यादव कुमारों ने उनके स्थूल काय बडे २ घोडे खरीद लिये, परन्तु वासुदेव ने ऐसा नहीं किया। उसने तो कमजोर पतला दुबला ही एक घोडा खरीदा । धीरे २ वही उन सब में ऐसा मजबूत
કેઈ એક માણસ ભૂમિવિજ્ઞાનમાં વિશેષ કુશળ હતું તેણે કઈ ખેડૂતને કહ્યું કે આ ભૂમિમાં આટલી ઉંડાઈએ પાણી છે. ખેડૂતે તે વાત સાંભળતા જ ભૂમિ બોદવા માંડી. જેટલી ઉડાઈએ પાણી બતાવ્યું હતું તેટલી ઉંડાઈ સુધી તેણે જમીન ખોદી નાખી પણ પાણી નીકળ્યું નહીં. ત્યારે ખેડૂતે તેને કહ્યું " माS! पाणी तो न नीज्यु" त्यारे तणे ह्यु, “दुवा! तेनी माना ભાગમાં ધીમેથી લાત મારે તે પાણી નીકળશે ” એમ કરવામાં આવતા ત્યાંથી એજ સમયે પાણી નીકળ્યું છે
છે આ પાંચમું ફૂપદષ્ટાંત સમાસ પા
छ घानु दुष्टांतએક વખત ઘણા ઘડાના વેપારી દ્વારિકા નગરીમાં આવ્યા, ત્યાંના બધા યાદવકુમારેએ તેમના સ્થૂળ શરીરવાળા મોટા મોટા ઘડા ખરીદી લીધા. પણ વાસુદેવે તેમ કર્યું નહીં. તેણે તો દુબળે, પાતળે અને કમજોર એક જ છેડે ખરીદ્યો. ધીરે ધીરે એજ ઘેડો તે બધા ઘડામાં એ મજબૂત અને ઉપયોગી