Page Text
________________
मम्दीसूत्रे
"
छाया - अथ कः सोऽवायः ? | अवायः पड्विधः प्रज्ञप्तः । तद् यथा - श्रोत्रे - न्द्रियावायः १ । चक्षुरिन्द्रियावायः २ । घ्राणेन्द्रियावायः ३ । जिवेन्द्रियावायः ४ । स्पर्शेन्द्रियावायः ५ । नोइन्द्रियावायः ६ । तस्य खलु इमानि एकार्थकानि नानाघोपाणि नानाव्यञ्जनानि पञ्च नामधेयानि भवन्ति तद् यथा - आवर्तनता १, प्रत्यावर्तनता २, अवायः ३, बुद्धि: ४, विज्ञानम् ५ । स एषोऽवायः ।। ० ३२ || टीका -- शिष्यः पृच्छति' से किं तं० ' इत्यादि । अथ कः सोऽवायः ? इति । उत्तरमाह- 'अवाए छविहे पण्णत्ते० ' इत्यादि । अवायो निश्चयात्मकावबोधः । स पवििधः प्रज्ञप्तः तद् यथा - श्रोत्रेन्द्रियावाय - इत्यादि । श्रोत्रेन्द्रियेणावाय:श्रोत्रेन्द्रियावायः । श्रोत्रेन्द्रियेहामधिकृत्य यः प्रवृत्तोऽवायो - निश्चयः, स श्रोत्रेन्द्रियावाय इत्यर्थः । एवं चक्षुरिन्द्रियावायादयः साधनीयाः । तस्य = अवायस्य खलु sara एकार्थानि नानाघोपाणि नानाव्यञ्जनानि पञ्च नामधेयानि भवन्ति । एतेषां व्याख्या प्राग्वत् । नवरं अवायसामान्यविवक्षया एकार्थकानि । तद्विशेषचिन्तायां तु नानार्थकानि । तत्र - आवर्तते आ मर्यादया वर्तते - ईहातो निवृत्या अवायभावं प्रति अभिमुखो वर्तते येन वोधपरिणामेन स आवर्तनः स एवावर्तनता ॥ १ ॥ तथा - प्रत्यावर्तनता - आवर्तनं प्रति गतो योऽर्थविशेषेषु उत्तरोत्तरेषु विवक्षितावायप्रत्यासन्नतरो बोधविशेषः स प्रत्यावर्तनः स एव प्रत्यावर्तनता ॥ २ ॥
,
,
३८६
"
से किं तं अवाए० ' इत्यादि ।
शिष्य पूछता है- पूर्वनिर्दिष्ट अवाय ज्ञान का क्या स्वरूप है ? उत्तर- अवायज्ञान छह प्रकार का कहा गया है । वे प्रकार ये हैंश्रोत्रइन्द्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय, २ चझु इन्द्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय २ घ्राणेन्द्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय, ३ जिह्वा इंद्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय ४, स्पर्श इन्द्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय ५ तथा नो इन्द्रिय से उत्पन्न हुआ अवाय ६ । उस अवाय के ये नाना घोषवाले तथा नाना व्यंजनवाले एकार्थक पांच नाम हैं।
" से किं तं अवाए० " इत्यादि
શિષ્યપૂછેછે- પૂર્વનિર્દિષ્ટ અવાયજ્ઞાનનું શું સ્વરૂપછે ?
66
ઉત્તર—અવાયજ્ઞાન નીચેપ્રમાણે છ પ્રકારનુ કહેલછે–( ૧ ) શ્રોત્રેન્દ્રિયથી પેદાથયેલ અવાય ( ૨ ), ચક્ષુઇન્દ્રિયથી પેઢાથયેલ અવાય, ઘ્રાણેન્દ્રિયથી પેદા થયેલ અવાય ( ૪ ), જિહ્વાઇન્દ્રિયથી પેદા થયેલ અવાય (૫), સ્પર્શેન્દ્રિયથી પેદા થયેલ અવાય, તથા (૬) ના ઇન્દ્રિયથી પેદાથયેલ અવાય. તે અવાયના એ વિવિધ ઘાષવાળા તથા વ્યંજનવાળા એકાક પાંચનામછે, જેવાંકે (૧)
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |