________________
नदीसत्रे
अनुपस्थाप्यता -पाराश्चिकता-शून्यत्वेन स्त्रीणां विशिष्टसामर्थ्यासस्त्रमितिचेत्तदप्ययुक्तम् - यतस्तन्निषेधात् विशिष्टसामर्थ्याभावो न निश्रेतुं शक्यते । कथम् 2, अधिकारिणां योग्यताऽपेक्षया शास्त्रे नानाप्रकारकप्रायश्चित्तोपदेशः श्रूयते । तत्र पुरुषापेक्षयाऽपि योग्यतानुसारेण गुरुलघुप्रायश्चित्तोपदेशः कृतः । तत्र लघुप्रायचित्तवतां पुरुषाणामपि चारित्रप्रकर्षे केवलोत्पत्तिर्भवत्येव, गुरुप्रायश्चित्तवतामपि चारित्रप्रकर्षाभावे केवलोत्पत्तिर्न भवति । किञ्च - नानाविध तपसोविधानं शास्त्रे श्रूयते तच्च पुरुषाणामिव स्त्रीणामप्युपकारकं तत्रोभयेषामधिकारात् प्रायश्चित्त विधानं तु योग्यताsपेक्षया कथितम् ।
२३६
यदि कहो कि स्त्रियों में अनुपस्थाप्यता एवं पाराश्चित प्रायश्चितकी शून्यता है इससे उनमें विशिष्ट सामर्थ्यका अभाव है सो यह भी कहना ठीक नहीं है, कारण कि इनके निषेध होनेसे भी विशिष्ट सामर्थ्यका अभाव- निश्चित नहीं हो सकता है, क्यों कि अधिकारियों को योग्यता की अपेक्षा से शास्त्रों में नाना प्रकार के प्रायश्चित्तों का उपदेश सुना जाता है। पुरुषों की अपेक्षा भी योग्यता के अनुसार गुरु एवं लघु प्रायचित्तों का वहां उपदेश हुआ है । जिन्हें लघु प्रायश्चित्त देने की बात कही गई है ऐसे पुरुषों को भी चारित्र के प्रकर्ष में केवलज्ञान की उत्पत्ति होती है । तथा जिन्हें गुरु प्रायश्चित्त का अधिकारी बतलाया गया है। उनके भी यदि चारित्र का प्रकर्ष नहीं है तो केवलज्ञान की उत्पत्ति नहीं होती है ।
तथा - अनेक प्रकार के तपों का विधान शास्त्र में सुना जाता है ।
જો એમ કહેા કે સ્ત્રીઓમાં અનુપસ્થાપ્યતા અને પારાંચિત પ્રાયશ્ચિત ના અભાવ છે તેથી તેમનામાં સામર્થ્યને અભાવ છે, તે એમ કહેવુ તે પણ ખરાખર નથી. કારણ કે તેમના નિષેધ હાવાથી પણ વિશિષ્ટ સામર્થ્ય ના અભાવ નિશ્ચિત થઈ શકતી નથી, કારણ કે અધિકારીઓની ચેાગ્યતાની અપેક્ષાએ શાàામાં વિવિધ પ્રકારના પ્રાયશ્ચિતાના ઉપદેશ સાંભળવામાં આવે છે. પુરુષોની અપેક્ષાએ પણ ચૈાગ્યતા પ્રમાણે મેટાં અને નાનાં પ્રાયશ્ચિત્તોને તેમાં ઉપદેશ અપાયા છે. જેમને નાના પ્રાયશ્ચિત દેવાની વાત કહેલ છે એવાં પુરૂષાને પણ ચારિત્રના પ્રકમાં કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ થાય છે. તથા જેમને મેટાં પ્રાયશ્રિત્તના અધિકારી બતાવ્યા છે તેમને પણ જે ચારિત્રના પ્રકર્ષી હાતા નથી તે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થતું નથી.
તથા-શાલામાં અનેક પ્રકારનાં તપાનુ વિધાન સાંભળવામાં આવે છે. તે