Page Text
________________
शानच्चन्द्रिकाटीका - ज्ञानभेदाः । ( स्त्रीमोक्षसमर्थनम् )
२२३
स्त्रियो मन्दसत्वा भवन्तीति मत्वा स्त्रीषु चारित्रासंभव इति वदसि चेत् ? तदप्ययुक्तम्, इह सच्चं खलु व्रततपोधारणविप्रयकमेव वाच्यम्, अन्यविधस्य सत्त्वस्यानुपयोगित्वात्, तच्च दुर्धर्षशीलवतीषु स्त्रीषु अनल्पं संभवति । तथाचोक्तम्" ब्राह्मी सुन्दर्यार्या राजीमती चन्दना गणधराद्याः । अपि देवमनुजमहिताः, विख्याता शीलसत्त्वाभ्याम् " ॥ १ ॥ ॥ इति स्त्रियो मन्दसत्वा भवन्तीति पक्षस्य निराकरणम् ||३|| इत्येवं चारित्रा संभवेन रत्नत्रयाभाव इति तत्रपक्षी निराकृतो भवतीति ॥ परन्तु शास्त्रकारने ऐसा कहा नहीं; इससे स्पष्ट प्रतीत होता है कि स्त्रियों के लिये दीक्षा देनेका निषेध नहीं है । अतः स्त्रीत्व चारित्र का विरोधी नहीं है ।
इसी प्रकार यदि ऐसा कहा जाय कि स्त्रियां मन्द शक्ति वाली होती हैं अतः स्त्रियों में चारित्र की असंभवता है, सो ऐसा कहना भी ठीक नहीं है, कारण कि यहां व्रत, तप धारण करने योग्य ही शक्ति का ग्रहण किया गया है, उसके सिवाय और शक्ति का नहीं, कारण कि अन्य शक्ति अनुपयोगी मानी गई है । जिसके द्वारा व्रत एवं तपों को धारण एवं उनका अनुष्ठान किया जाता है वह शक्ति दुर्धर्ष शील वाली स्त्रियों में खूब होती है । जैसे कहा भी है
"ब्राह्मी सुन्दर्याय, राजीमती चन्दना गणधराद्याः ।
अपि देवमनुजमहिता, विख्याताः शीलसत्त्वाभ्याम् " ॥१॥ એમ જ કહેત પણ શાસકારે તેમજ કહ્યુ નથી જેથી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે સ્ત્રીઓને સામાન્યતઃ દીક્ષાના નિષેધ નથી એટલે કે સ્ત્રીત્વ એ ચારિત્રનું વિધી નથી.
એજ પ્રમાણે જો એમ કહેવામાં આવે કે સ્ત્રીએ મદ્ય શક્તિવાળી હોય છે તેથી સ્ત્રીઓમાં ચારિત્રની અસંભવતા છે, તે એમ કહેવું તે પણ ખરાખર નથી, કારણ કે અહી' વ્રત, તપ કરવા લાયક શક્તિ એવા અથ ગ્રહણ કરાયેલ છે, તેના સિવાયની બીજી શકિતના નહી, કારણ કે બીજી શકિત અનુપયેગી મનાયેલ છે. જેના દ્વારા વ્રત, અને તપ ધારણ કરાય છે અને તેમનું અનુષ્ઠાન કરાય છે તે શકિત દુષ શીલવાળી સ્ત્રીએમાં ખૂબ હોય છે,જેમકે કહ્યુ પણ છે
" बाझी सुन्दर्यार्या राजीमती चन्दना गणधराद्याः ।
अपि देव - मनुज - महिताः, विख्याताः शीलसत्त्वाभ्याम् " ॥१॥
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |