________________
marw
निशीथसूत्रे सम्प्रति भावकृत्स्नं दर्शयति- 'दुविई' इत्यादि । भाष्यम्-दुविहं भावकसिणं, वण्णमुल्लपमेयो ।
वण्णओ पंचहा वुत्तं, मोल्लो तिविहं मयं ॥ छाया-हिविध भावकृत्स्नं वर्णमूल्यप्रभेदतः ।
वर्णतः पञ्चविधं प्रोक्तं मूल्यतस्त्रिविधं मतम् ।। अवचूरिः-भावकृत्स्नं द्विविधं-द्विप्रकारकं भवति, वर्ण-मूल्य-भेदात् । वर्णकृत्स्नम् , मूल्यकृत्स्नं च, तत्र-वर्णकृत्स्नं पञ्चविधम् पञ्चप्रकारकं भवति , वर्णानां पञ्चप्रकारकत्वात् । मूल्यकृत्स्नं तु त्रिप्रकारकं भवति जघन्यमध्यमोत्कृष्टभेदादिति ॥ सू० २३ ॥
तत्र वर्णत इदम्भाष्यम्-पंचण्डमवि वण्णाणं, वण्णढण्णयरेण जं ।
कसिणं वण्णजुत्तं तं, जहन्नुक्कोसमज्झिमं ॥ छाया-पञ्चानामपि वर्णानां वर्णाढयमन्यतमेन यत् ।
___ कृत्स्नं वर्णयुक्तं तत् जघन्योत्कृष्टमध्यमम् ।।
अवचूरि:-'पंचण्हमवि' इत्यादि । पञ्चाना-पञ्चप्रकाराणां कृष्ण-नील-रक्त-पीतशुक्लमेदभिन्नवर्णानां मध्यात् येन केनचित्कृष्णादिना वर्णेन-आढ्यमतिशयेन युक्तम् यथा-कृष्णंपुंस्कोकिलतुल्यम् , नीलं-शुकपक्षसन्निभम् , रक्तम्-इन्द्रगोपकीटसन्निभम् , पीत-तापितस्वर्णसदृश, शुक्लं-शशशशाङ्कतुषारसन्निभम् । तदेवं विविधवर्णयुक्त वर्णकृत्स्नमिति कथ्यते । तदपि वर्णकृत्स्नं जघन्यमध्यमोत्कृष्टभेदात् त्रिप्रकारकम् । तस्मात्-कृष्ण-नील-रक्त-पीत वस्त्रं कदापि न ग्राह्यम् , शुक्लं तु ग्राह्य, तदपि शास्त्रदर्शितमेव साधारणं शुक्लं ग्राह्यम्, तदपि बहुमूल्यं न ग्राह्यम्-इति ॥ सू० २३ ॥
सूत्रम्-जे भिक्खू अभिण्णाई वत्थाई धरेइ धेरैतं वा साइज्जइ।२४॥ - छाया-यो भिक्षुरभिन्नानि वस्त्राणि धरति घरन्तं वा स्वदते ॥ सू० २४ ॥
चूर्णी-'जे भिक्खू' इत्यादि । 'जे भिक्खू' यो भिक्षुः 'अभिण्णाई वत्थाई' अभिन्नानि-अखण्डितानि वस्त्राणि 'धरेइ' धरति-परिदधाति पार्वे स्थापयति वा, अन्यं धारयति, 'धरतं वा साइज्जई' घरन्तं धारयन्तं वा स्वदतेऽनुमोदते स प्रायश्चित्तभाक् । अभिन्नवस्त्रं नाम-विक्रयणस्थाने पूर्व न स्खण्डितं भवेत् 'ताका' इति भापाप्रसिद्धम् , तत् साधुमिन धार्यम् किन्तु 'ताका' इति भाषाप्रसिद्धाद् यद् खण्डीकृतं वस्त्रं भवेत् तद् दातुः प्राप्य तस्यापभोगः करणीय इति सूत्राशयः ।। सू० २४ ॥