Page Text
________________
जम्बूदीपप्रबतिस्त्र पष्ठिभागौ अपनीयेते शेषाः पंचशतानि सप्तचन्वारिंशदधिकानि ५४७, प्रस्तुनमण्डले प्रहरी गतिः ५२५२ एतादृशीं योजनराशि पष्ठया गुणयित्वा सवयेते तदा जातं ३१५१२५, अयमेवराशि रन्यत्र परिधिराशिरूपेण निरूपितः, अस्य राशेः सप्तचत्वारिंशदधिक पंचशत ५४७ जीताः सप्तदशकोटयः त्रयोविंशतिः शतसहस्राणि त्रिसप्ततिः सहस्राणि त्रीणिशवानि पंचसप्तत्यधिकानि १७२३७३३७५ एतेषां पष्ठिगुणितया एक पठ्या ३६६० भागे हृते आगतानि सप्तचत्वारिंशत्सहस्राणि पण्णवत्यधिकानि ४७०९६-शेप विंशतिशतानि पंचदशोचराणि २०१५, छेदराशे पष्ठिसंख्याऽपवर्तनाया जाता एकपष्ठिः, तया शेपराशे भजने लब्धाः त्रयस्त्रिंशत् पष्ठिभागा : शेपौ च द्वौ एकस्य पष्ठिभागस्य सरकावेकपष्ठिभागौ इति । संप्रति चतुर्थमंडलादिपु एकैकेन मुहूर्त्तन कियत्क्षेत्रगच्छतीति दर्शयितुमतिदेशमाह-'एवं खलुएएणं' इत्यादि 'एवं खलु' एवं मंडलत्रयप्रदर्शितप्रकारेण खलु निश्चितम् ‘एएणं उवाएणं' संख्या से गुणा किया जाता है। उसमेसे एकसठिया दो भाग निकालने पर शेप पांचसो संतालीस प्रस्तुत मंडल में मुहूर्त गति ५२५२१. इस योजन राशी को साठसे गुणितकर के कहने पर ३१५१२५ होता है। इसी राशी को अन्यत्र परिधि राशि के रूपसे कहा है। इसराशि को पांचसों संतालीससे गुः णा करने पर सत्रह करोड तेइस लाख तिहोत्तर हजार तीनसो पचोत्सर १७० २३७३३७५ होते हैं इस को साठसे गुणितकर के इकसठसे भाग देनेपर संता लीसहजार छियानवे ४७०९६ होते है और शेप वीससो पंद्रह २०१५ यचते हैं। छेद राशि को साठ की संख्यासे अपवर्तना करने पर इकसठ होता है । इकसठसे शेषराशि का भाग करनेपर साठिया तेतीसवां भाग लब्ध होता है। शेष दो बचते हैं। एक साठिया एक भागसे सक्त एक साठिया एक भाग होतेहैं।
अब चौथे मंडलादि में एक एक मुहर्त में कितने क्षेत्र में जाता है ? सों कहने के लिए अतिदेशसे कहते हैं-'एवं खलु' पूर्वोक्त तीनों मंडलों में प्रदर्शित ગુણવામાં આવે છે. તેમાંથી એકસાઠિયા બે ભાગ કહાડવાથી શેપ પાંચસે સુડતાલીસ રહે છે. પ્રસ્તુત મંડળમાં ગતિ પરપર૩ની છે. આ જનરાશીને સાઠથી ગુણને કહેવાથી ૩૧૫૧૨૫ થાય છે. આ રાશિને બીજે પરિધિ રાશિપણાથી કહેલ છે. આ રાશિને પોચસી સુડતાલીસથી ગુણવાથી સત્તરકરોડ તેવીસ લાખ તે તેરહજાર ત્રણ પતેર ૧૭૨૩૭૩૩૭૫ થાય છે. આને સાઈઠથી ગુણીને એકસાઈઠથી ભાગવાથી સુતડાલીસ હજાર છ— ૪૭૦૯૬ થાય છે. અને શેષ વીસસે પંદર ૨૦૧૫ બચે છે. છેદ રાશિને સાઈઠની સંખ્યાથી અપવર્તન કરવાથી એકસાઈઠ થઈ જાય છે. એકસાઠથી શેષ રાશિને ભાગ કરવાથી સાઠિયા તેત્રીસમો ભાગ લબ્ધ થાય છે. ૨૩ શેષ બે વધે છે. એકસાઠિયા એક ભાગથી સક એકસાઠિયા એક ભાગ જ થાય છે. : હવે ચેથા મંડલાદિમાં એક એક મુહૂર્તમાં સૂર્ય કેટલા ક્ષેત્રમાં જાય છે? એ
| SR No. | 009347 |
| Book Title | Jambudwip Pragnaptisutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 569 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 46 MB |