________________
काशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू. ४ मण्डलायामादि वृद्धिहानिनिरूपणम् स जोयणसयसहस्साई पण्णरस जोय सहस्साई एग च पणवीसं जोयणसयं परिक्खेवेणं'त्रीणि योजनशतसहस्राणि पंचदश योजनसहस्राणि पंचविंशत्यधिक मेकं योजनशतं परिक्षेपेण प्रज्ञा सम् अयमर्थ:-नवनवति योजनसहस्त्राणि षट् चैकपंचाशानि योजनशतानि नवचैक पष्ठि, भागान् योजनस्याभ्यन्तरतृतीयमंडलमायामविष्कंभेण भवति तत्रोपपत्तिश्चैवं पूर्वमंडलायामविष्भे ९.६४५ योजन इत्यारके एतन्मंडलवृद्धौ पंचयोजन प्रक्षिप्ताया यथोक्तप्रमाणं भवति इति । अत्रोक्तातिरिक्त मंडलायामविष्भादि परिज्ञानाय लाघवादतिदेशमाह-एवमिस्यादि, 'एवं खलु' एवमुक्तेन मंडलत्रयप्रदर्शितप्रकारेण 'एएणं उवाएण' एतेनोपायेन 'णिक्खममाणे सरिए' निष्कामयमानः सूर्यः 'तयाणंतराओ मंडलाभो' तदनन्तरात् मण्डलात् "तयाणंतरं मंडलं उवसंकममाणे उपसंकममाणे' उपसंक्रामन् २ गच्छन् गच्छन् 'पंच पंचायणाई' पंच पंच योजनानि 'पणतीसं च एगसद्विभाए जोयणल्स' पंच त्रिंशञ्चैकषष्ठिभागान् आयाम विक्खंभेगं' हे गौतम ! आभ्यन्तर तृतीय सूर्यमण्डल का आयाम विष्कम्भ ९९६५१ योजन का है और एक योजन के ६१ भागों में से ९ भागप्रमाण हैं तथा 'तिष्णि य जोयणसयलहस्साई पण्णरस जोयणसहस्साई एगं च पणवीसंजोयण सय परिक्खेवेणं' तथा इसकी परिधिका प्रमाण ३ लाख १५ हजार १ सौ २५ योजन का है जब पूर्वमण्डलायाम विष्कम्भ प्रमाण-९९६४५३४ में इस मण्डलकी वृद्धि ५- जोड़ दिये जाते हैं तो पूर्वोक्त प्रमाण आ जाता है। अब यहां उक्त से अतिरिक्त मंडलों के आयाम विष्कम्भ आदि के परिज्ञान निमित्त अतिदेश वाक्य का कथन करते हुए सूत्रकार कहते हैं-एवं एएणं उवाएणं णिक्खममाणे मूरिए तयाणंतराओ मंडलाओ तथाणतर मंडलं उवसंकममाणे२' इस तरह मंडल त्रय के सम्बन्ध में प्रदर्शितरीति के अनुसार उपाय से निकलता हुआ सूर्य तदनन्तर मंडल पर जाते जाते पांच पांच योजन और एक योजन के ६१ भागों में से ३५ भाग प्रमाणकी एक एक मंडल पर विष्कम्भ की वृद्धिको હે ગૌતમ! અત્યંતર તૃતીય સૂર્યમંડળના આયામ વિષ્ઠભ ૯૬પ૧ જન જેટલા છે. भने मे४ योनिन ६१ लाभाथी ८ मा प्रभा छ, तभर 'तिण्णिय जोयणसयसहस्साई पण्णरस जोयणसहस्साई एगच पणवीसं जोयणसयं परिक्खेवण' तभ०४ मानी પરિધિકાનું પ્રમાણ ૩ લાખ ૧૫ હજાર ૧ સૌ ૨૫ જન જેટલું છે. જ્યારે પૂર્વમંડળના આયામ અને વિષ્ક્રભનું પ્રમાણ ૯૬૪પ૩ માં આ મંડળની વૃદ્ધિમાં પ૩ જેડ વામાં આવે છે, ત્યારે પૂર્વોક્ત પ્રમાણ આવી જાય છે. હવે અહીં ઉક્તાતિરિક્ત મંડળના આયામ વિધ્વંભાદિના પરિજ્ઞાન નિમિત્તે અતિદેશ વાક્યનું કથન કરતાં સૂત્રકાર કહે છે, एवं एएणं उवाएणं णिक्खममाणे सूरिए तयाणंतराओ मंडलाओ तयाणंतर मंडलं उस कममाणे २०' मा प्रमाणे म जयन समयमा प्रशित शत भुगम पायथी નીકળને સૂર્ય તદનતર મંડળથી પરે જતાં જતાં પાંચ-પાંચ એજન અને એક એજનના