________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू. ४ मण्डलायामादि वृद्धिहानिनिरूपणम् २९ कियत्प्रमाणकेन परिक्षेपेण प्रज्ञप्तं कथितमिति प्रश्नः, भगवानाह-गोयमेत्यादि' 'गौयमा' हे गौतम ! 'णव णवउई जोयणसहस्साई' नवनवति योजनसहस्राणि 'छच्च छत्ताले जोयणसए' षट् च चलारिंशत् योजनशतानि षट् चत्वारिंशदधिकानि षडू योजनशतानीत्यर्थः 'आयामविक्खंभेणं पनत्ते' आयामविष्कभाभ्यां दैर्ध्यविशाराभ्यां प्रज्ञप्तं कथितम्, नव नवतियोजन '.सहस्राणि षट्चत्वारिंशदधिकानि पइयोजनशतानि आयामविष्कंभाभ्यां प्रज्ञप्तमिति । तथा 'तिणि य जोयणसयसहस्साई पण्णरस य जोयणसहस्साई' त्रीणि च योजनशतसहस्राणि पंच दशच योजनप्सहस्राणि 'एग्णणउई च जोयणाई किंचि विसेसाहियाई परिक्खेवेणं पन्नत्ते' एकोननवति च योजनानि किंचिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण प्रज्ञप्तं कथितम्, त्रीणि योजन• शतसहस्राणि पंचदशयोजनसहस्राणि एकोन नवति योजनानि किंचिंद्विशेषाधिकानि परिधिना
टीकार्थ-इस सूत्र द्वारा गौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है-'जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे स तरे सूरमंडले केवइयं आयामविक्खंभेणं, केवइयं परिक्खेवेणं पण्णत्ते' हे भदन्त ! इस जम्बूद्वीप नामके द्वीप में सर्वाभ्यन्तर सूर्य• मण्डल आयाम और विष्कम्भ की अपेक्षा कितने आयाम और विष्कम्भ वाला कहा गया है तथा परिक्षेप की अपेक्षा वह कितना परिक्षेपवाला कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा ! वणवउई जोयणसहस्साई छच्च चत्ताले जोयणसए आयामविक्खंभेणं पण्णत्ते हे गौतम ! जस्तदीप नामक द्वीप में सर्वाभ्यन्तर मंडल ९९६४० योजन प्रमाण आयाम विष्क‘म्भ वाला कहा गया है। ___ 'तिण्णिय जोयणसयसहस्साई पण्णरस य जोयणसहस्साई एगूण णउई च जोयणाई किवि विसेसाहियाइं परिक्खेवणं पन्नत्ते' तथा ३ लाख १५ हजार
४९ योजन से-कुछ विशेषाधिक परिक्षेपवाला कहा गया है। आयाम और • विष्कम्भ की उत्पत्ति इस प्रकार से होती है जम्बूद्वीप का प्रमाण १ लाख योजन
-मासूत्र 3 गौतस्वाभीम प्रसुने म त प्रल ४ छ । 'जंबुद्दीवे णं भंते ! वीवे सव्वदभतरे सूरमडले केवइयं आयामविक्खंभेणं, केवइयं परिवेक्खेवेणं पण्णत्त मत! આ જંબૂદ્વીપ નામક દ્વીપમાં સર્વત્યંતર સૂર્યમંડળ આયામ અને વિષ્કની અપેક્ષાએ કેટલા આયામ અને વિઠંભવાળા કહેવામાં આવ્યું છે. તેમજ પરિક્ષેપની અપેક્ષાએ તે 'परिक्षामा अपामा मावस छ ! सेना मम प्रभु ४९ छ.-'गोयमा! णव णव
उई जोयणसहस्साई छच्च चत्ताले जोयणसए आयामविक्खंभेणं पण्णत्ते' हे गौम! . - દ્વીપ નામક દ્વીપમાં સર્વાત્યંતર મંડળ ૯૯૬૪૦ જન પ્રમાણ અયામ-વિઝંભવાળ
वाम मावेश छ. 'तिणि य जोयणसहस्साई पण्णरस य जोयणसहस्साई एगूणणउइंच जोयणाई किंचि विसेसाहियाई परिक्खेवणं पन्नत्ते' तमा नाम १५२ ८६ योजन * કરતાં કંઈક વિશેષાધિક પરિક્ષેપવાળ કહેવામાં આવેલ છે, આયામ અને વિષ્કની