________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवरस्कारः सु. १६ सूर्ग त्यो दयास्तमननि रणम्
सम्पति-प्रस्तुताधिकारमुपलंघरचाह-'इच्चेसा' इत्यादि, 'इच्चेसा जंबुद्दीव पण्णत्ती पर पण्णत्ती वस्तु समासेणं समता भवः' इत्येषा जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिः सूर्यप्रज्ञप्तिः वस्तु समासेन समाता भवति-इत्येषा मनन्तरपूर्वस्वरूपा जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिः प्रथाद्वीपरय यथावस्थित स्वरूपनिरूपिका मन्थपद्धतिरस्मिन् उपाङ्गे सूर्यप्रज्ञमिः सूर्याधिकारप्रतिबद्धा पदपद्धतिः वस्तुनां मण्डलसंख्यादीनां समासः सूर्यप्रज्ञप्तिः महाशास्त्रापेक्षया संक्षेपः तेन समाप्ता भवतीति ॥ ___ सम्प्रति च द्रवक्तव्यता प्रश्नमाह--जंबुद्दीवे णं अंते ! दीवे इत्यादि, जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे "चंदिमा उदीणपाईण मुग्गच्छ पाईणदाहिण मागच्छंति' चन्द्रमसौ उदीचनप्राचीन मुद्गत्य-उद्दीचीनप्राचीनदिग्भागे ईशानकोणे इत्यर्थः उद्गत्य-उदयमासाद्य तदनन्तरं प्राचीनदक्षिण पूर्वदक्षिणयोः कोणे आग्नेय दिशीत्यर्थः आगच्छतः किम् 'जहा सूरवत्तव्वया जाव णेवथि उस्लप्पिणी अष्टिएणं तस्य काले षण्णत्ते" इस सत्र में आगत यावसद से गृहीत हुआ उसे यहां प्रकट किया गया है। उत्सर्पिणी और अवसपिणो के सम्बन्ध में मालापक स्वयं उद्भवित करलेना चाहिये अब सूत्रकार प्रस्तुत अधिकारका उपसंहार करते हुए कहते हैं 'इच्चेसा जंबुद्दीवपण्णत्ती सूर पण्णत्तोवत्थुलमासेण समता भवई' इस तरह इल जम्बुद्धीप प्रज्ञप्ति-प्रथम दोप के यथावस्थित स्वरूप का निरूपण करने वाली ग्रन्थ पद्धति में कथित यह सूर्य प्रज्ञप्ति-सूर्याधिकार प्रतिबद्ध पद पद्धति सूर्यप्रज्ञप्ति महाशास्त्र की अपेक्षा से सूर्य के वस्तुसमास मंडल संख्या आदि के संक्षेप कथन को लेकर समाप्तहह। ___अब चन्द्र के सम्बन्ध में सूत्रकार कथन करते हैं-इसमें गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'जंबुद्दोचे णं मंते! दीवे चंदिमा उदीण पाईण उग्गच्छ पाईण दाहिण मागच्छंति' हे भदन्त ! जम्बूदीप नामके द्वीप में जो दो चन्द्रमा कहे गये हैं वे ईशान कोण में उदित होकर बाद में आग्नेय कोण में आते हैं पा8 मही' 'जहा पंचमसए पढमे उद्देसे जाव णेवस्थि उस्सप्पिणी अवद्विएणं तत्थ काले पण्णत्ते આ સૂત્રમાં આવેલા યાવત્ પદથી ગૃહીત થયેલ છે. ઉત્સર્પિણ અને અવસર્પિણીના સંબંધમાં આલાપકની ઉદ્દભાવને યમેવ કરવી જોઈએ. હવે સૂત્રકાર પ્રસ્તુત અધિકારનો 6सार ४२di ४९ छे-'इच्चेसा जंयुदीवपण्णत्ती सूरपण्णत्ती वत्थु समासेण समत्ता भवइ' २ प्रमाणे मापूदी५ प्रशति-प्रथम दीपना यथास्थित २१३५नु नि३५ કરનારી ગ્રન્થપદ્ધનિમાં કથિત આ સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ-સૂર્યાધિકાર પ્રતિબદ્ધ પદ પદ્ધતિ, સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ મહું શાસ્ત્રની અપેક્ષાએ સૂર્યના વસ્તુ સમા મંડળ સંખ્યા વગેરેના સંક્ષિપ્ત કથનથી માંડીને અહીં સમાપ્ત થઈહવે ચન્દ્રના સંબંધમાં સૂત્રકાર કથન કરે છે આમાં गौतमस्वाभीमे प्रभुने मेवी री प्रश्न ४ छ-'जंबुदीवेणं भंते ! दीवे चंदिमा उदीण पईणउग्गच्छ गाईग दाहिण मागच्छंति' 3 RE ! दी५ नाम दीपमा २ मे यन्द्रमाया કહેવામાં આવેલા છે, તેઓ ઈશાન કેણમાં ઉદિત થઈને તે પછી શું આગ્નેયકેણમાં આવે