________________
प्रकाविका टीका-सप्तमवसस्कारः सू. ९ तापक्षेत्रादिनिरूपणम् उकिट्ट सीहणाय बोलकलकलरवेणं अच्छे पच्वयरायं पयाहिणावत्तमंडलचारं भेलं अशुपरियति ॥सू० ९॥ '' छाया-जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूपौ कियत् क्षेत्रमूचं तापयतः, अवस्तिर्यक् च गौतम ! एक योजनशतमध्य तापयतः, अष्टादश योजनसहस्राणि अधस्तापयतः सप्तचत्वारिंशद् योजनसहस्राणि द्वे च निपष्टियोजनशते एकविंशतिश्च पष्टि मागान् योगनस्य तियक्तापयतः १ अन्तः खलु भदन्त ! मानुपोत्तरस्य पर्वतस्य ये चन्द्रसूर्यग्रहगणनक्षत्रतारारूपाः खलु भदन्त ! देवाः किमूर्बोपपत्रकाः कल्पोपपत्र का विमानोपपन्नका-श्वारोपपन्नका चार स्थितिका: गतिरतिकाः गतिसमापनकाः, गौतम ! अन्तः खलु मानुपोत्तरस्य ये चन्द्रसूर्य यावत् तारारूपास्ते खल देवाः नो ऊोपपन्नकाः नो कल्पोपपत्रकाः विमानोपपन्ना:चारोपपनका नो चारस्थितिकाः गतिरतिकाः गतिसमपन्नकाः ऊर्ध्वमुखकलंबुका: पुष्पसंस्थानसंस्थितै योजनसाहसिकैः साहसिकामि वैकुर्विकाभि वाह्याभिः पर्षद्भिः मह ताहतनृत्यगीतवादिततन्त्रीतलतालत्रुटितघनमृदङ्गपटुप्रवादितरवेण दिव्यान् भोगभोगान् भुञ्जानाः, महता उत्कृष्ट सिंहनाद वोलकलकलरवेण अच्छं पर्वतराज प्रदक्षिणावर्त मण्डलचारं मेरुमनुपर्यटन्ति ॥ सू०९॥
टीका-'जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे-सर्वद्वीपमध्यजम्बू, द्वीपे इत्यर्थः 'सरिया' सूयौं द्वौ 'केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' कियत्-कियत्प्रमाणक क्षेत्रम् ऊर्ध्वम्-ऊर्ध्वदिग्भागं तापयतः स्वकीयतेजसा व्याप्नुतः 'अहे तिरियंच' तथा कियत्प्रमापकं क्षेत्र मयोभागे तिग्मागे च तापयतः, इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि,
त्रयोदशद्वार का कथन । अष्टमसूत्र पर्यन्त के प्रकरण में १२ वे द्वारका निरूपण करके अय सूत्रकार इस १३ वें धार का निरूपण करते हैं, . जंबुद्दीवेणं भते ! दीवे सूरिया के इयं खेत' -इत्यादि
टीकार्थ-हे भदन्त ! इस जम्बूद्रोप नामके द्वीप में 'सूरिया' वर्तमान दो सूर्य केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' उर्व में कितने क्षेत्र को अपने तेज से तपाते हैं ? अर्थातू अपने तेज से वे कितने प्रमाण वाले क्षेत्र को व्याप्त करते हैं ? 'अहे
ત્રયોદશદ્વારનું કથન , અષ્ટમ સૂત્ર પર્યન્ત પ્રકરણમાં ૧૨ મા દ્વારનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર આ ૧૩ મા દ્વારનું નિરૂપણ કરે છે–
'जम्बुदीवे णं भंते ! दीवे सूरिया केवइयं खेत्त' इत्यादि : -महन्त ! ॥ मूद्वी५ नाम द्वीपwi 'सूरिया' पतमान में सूर्यो 'केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' मा त्रन पाताना तेथी तपाव छ ? मेरो पाताना dreी मे ८८ वा क्षेत्रन व्यास हरे छे ? 'अहे तिरियं च तमा