________________
प्रजाधिका का-सप्तमवक्षस्कारः सू. ८ दूरासन्नादिनिरूपणम् गौतम ! अणुरपि सर्वाभ्यन्तर मण्डलक्षेत्रावभासनापेक्षया, बारापि सर्वबाह्य मण्डलक्षेत्राव भासनापेक्षया क्रियते । ऊर्ध्वाधस्तिर्यक् सूत्रनिरूपणं सूत्रकारोऽनन्तरमेव करिष्यति, अतोऽत्र वस्य निरूपणं न क्रियते । 'साणं भंते ! किं आई कज्जइ, मज्झे कज्जइ, पज्जवसाणे कजइं? गोयमा ! आईपि कज्जइ मज्झेवि कज्जइ पज्जवसाणे वि कज्जइ' सा खलु भदन्त ! क्रिया किमादौ क्रयते, मध्ये क्रियते, पर्यवसाने क्रियते ? गौतम ! षष्टिमुहूर्तप्रमाणस्य मण्डलहुई वहां की जाती है या परम्परावगाढरूप हुई वहां की जाती है ? इसके उत्तरमें प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! वह क्रिया वहां अनन्तरावगाढरूप हुई ही की जाती है परम्पराषगाढरूप हुइ क्रिया वहां नहीं की जाती है हे भदन्त ! अणुरूप वह अषभासनादिरूप क्रिया वहां की जाती है या बादर रूप अवभासनादि क्रिया वहां जाती है? सर्वाभ्यन्तर मण्डल क्षेत्र की अवभासना की अपेक्षा उस अवभासनादि क्रिया में अणुरूपता और सर्वबाह्य मंडल क्षेत्र की अवभासना की अपेक्षा बादरता कही गई है। उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! सर्वाभ्यन्तर मण्डल क्षेत्र की अवभासना को अपेक्षा अणु भी और सर्वबाह्य मंडल क्षेत्र की अवमासना की अपेक्षा बादर भी अवभालनादिक क्रिया वहां की जाती है। उर्व अधः और तिर्यक सूत्रों का निरूपण सूत्रकार अभी करने वाले हैं इस कारण वहां उनका निरूपण हम नहीं कर रहे हैं। ___ 'साणं भते! किं आई कज्जा मज्झे कज्जइ, पज्जवसाणे कज्जइ, गोयमा आइपि कज्जइ, मज्झे वि कज्जह, पज्जवसाणे वि कज्जइ' हे भदन्त ! वह अव: भासनादिरूप क्रिया वहां पहिले की जाती है ? या मध्य में की जाती है ? या अन्त में की जाती है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! आइपि कज्जा આવે છે અથવા પરંપરાવગાઢ રૂપમાં ત્યાં કરવામાં આવે છે? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે હે ગૌતમ ! તે ક્રિયા ત્યાં અનંતરાવગાઢ રૂપમાં ત્યાં કરવામાં આવે છે. પરંપરા--- વગાઢ રૂપમાં ત્યાં તે ક્રિયા કરવામાં આવતી નથી. હે ભદંત ! અણુરૂપ તે અવભાસનાદિરૂપ ક્રિયા ત્યાં કરવામાં આવે છે–અથવા બાદરરૂપ અવભાસનાદિ ક્રિયા ત્યાં કરવામાં આવે છે? સત્યંતરમંડળ ક્ષેત્રની અવભાસનાની અપેક્ષાએ તે અવભાસનાદિ ક્રિયામાં આગરૂપતા અને સર્વ આહામંડળ ક્ષેત્રની અવભાસનાની અપેક્ષાએ બાદરતા કહેવામાં આવી છે. જવાબમાં પ્રભુ કહે છે. હે ગૌતમ! સર્વાત્યંતરમંડળ ક્ષેત્રની અવભાસનાની અપેક્ષાએ આણું પણ અને સર્વબાહામંડળ ક્ષેત્રની અવલાસનાની અપેક્ષાએ બાદર પણ અવભાસનાદિક ક્રિયા કરવામાં આવે છે. ઊર્વ અધઃ અને તિર્યક સૂત્રોનું નિરૂપણ સૂત્રકાર હમણા કરે છે એથી ત્યાં તેમનું નિરૂપણ અમે કરી શકતા નથી.
'मा णं भंते ! किं आई किज्जइ मज्झे कज्जइ पज्जवसाणे कज्जइ, गोयमा ! आई वि कज्जद, मज्झे वि कज्जइ, पज्जवसाणे वि कज्जई' मत ! ते समान ३५ या त्यां પહેલા કરવામાં આવે છે? અથવા મધ્યમાં કરવામાં આવે છે? અથવા અંતમાં કરવામાં