Page Text
________________
५३०
जम्बूद्वीपमाप्ति वोध्यानि अर्थतस्कूटाधिपदेवानां राजधान्यः स्यां दिशि ? इत्याह-शायहाणीश्री राजधान्यः 'उत्तरेणं' उत्तरेण उत्तरदिशि मधुनाऽस्य रक्मीति नामार्थ निस्पयितुमुपक्रमते-'से केणटेणं भंते !' इत्यादि-अथ तदनन्तरं केन अर्थन कारणेन गवन्त ! 'पवं युच्चइ एवमुच्यते 'हप्पी' पासहरपव्यए २१ रुक्मी वर्षधरपर्वतः २१, इति प्रश्नग्य भगवानुत्तरमाह-'गोयमा !' गौतम ! 'रुप्पी' रुक्मी 'ण' खलु क्वचित् 'णाम' इतिपाठः, तत्पक्षे नाम इनि तदर्यः 'वासहरपव्यए' वर्षधरपर्वतः 'रुप्पी' रुखमी रुक्मं रजतं तदम्य नित्यमस्तीति रुक्मी नित्ययोगे इन प्रत्ययविधानात् यद्यपि कोपे हामशब्दः सुवर्ण दृष्टस्तथापि शब्दानामनेकार्थत्याद् रजतार्थ आदृतः, तथा 'रुप्पपट्टे' रूप्यपट्ट:-रूप्यमयः शाशविकः 'मपोगासे' रुपावभाम:रूप्यवद्-रजवत् सर्वतोऽवभासः प्रकाशो भामरत्वेन यस्य स तथा एतदेव स्पष्टमाचष्टे 'सव्वरुप्पामए' सर्वरूप्यमयः सर्वात्मना रूप्यमयः रजतमय इति, तथा 'मापी य रुक्मी च 'इत्थ' अत्र-अस्मिन् रुक्मिणि पर्वते 'देवे' अधिपः परिवसतीत्युत्तरेणान्वयः, स च कीदृशः? इत्याह-महिद्धीए जाव पलिओवमहिईए' महद्धिको यावत् पल्योपमरिधनिकः, अत्र यावत्पदेन राजधानीयां अपने २ फूटों की उत्तरदिशा में है। सेकेणटेणं भते ! एवं बुच्चड़, रूप्पीवासहरपचए २' हे भदन्त ! रक्मी वर्षधर पर्वत ऐसा नाम आपने किस कारण से कहा है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! स्पीणाम घासहर• पव्वए रूप्पी रूपपट्टे रूप्पोभासे सघल्पामप, रूप्पी य इत्थदेवे पलिओवमहिईए परिवसई' हे गौतम ! यह पर्वत रजनमय चांदीका है तथा रजतमय चांदी ही इसका भासुर होने से प्रकाश होता है एवं यह सर्वात्मना रजतमय है इस कारण इस वर्षधर पर्वत का नाम रूक्मी ऐसा कहा गया है । यद्यपि कोशमें रूक्म शब्दका अर्थ मिलता है परन्तु वह अर्थ जो यहां नहीं लिया गया है और चांदी ऐसा जो अर्थ लिया गया है वह 'शब्दों के अनेक अर्थ होते हैं। इस कथन के अनुसार लिया गया है यहां रूक्म शब्द से नित्य अर्थ में इन् प्रत्यय हुआ है तथा यहां
पातपाताना टोनी उत्तर शिम भावसी छे 'से केणद्वेणं भंते ! एवं वुच्चइ रुप्पी वासहरપંડ્યા રહે ભદંત! રૂફમી વર્ષધર એવું નામ આપશ્રીએ શા કારણથી કહ્યું છે? એના P4ममा प्रभु ४ ठे-'गोयमा ! रुप्पीणाम वासहरपव्वए रुप्पी रुप्पपट्टे रुप्पोभ.से सव्व. रुप्पामए, रुप्पीय इत्थ देवे पलिओयमदुिई परिवसई' गौतम ! म त २४तभय-मेट કે ચાંદીને છે તેમજ રજતમય ચાંદી જ આને ભાસુર હોવાથી પ્રકાશ હોય છે, તેમજ આ સર્વાત્મના રજતમય છે. આથી આ વર્ષધર પર્વતનું નામ રમી એવું કહેવામાં આવેલ છે. જો કે કેષમાં રુમ શબ્દને અર્થ સુર્વણ આપે છે પરંતુ તે અર્થ અહીં ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું નથી, અને ચાંદી એ જે બર્થ ગ્રહણ કરવામાં આવે છે તે “શબ્દના અનેક અર્થે થાય છે. આ કથન મુજબ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે. અહીં રુમ શબ્દથી નિય અર્થમાં રૂનું પ્રત્યય થયો છે. તેમજ અહીં રુફમી નામે દેવ રહે છે. આ જૈવ
| SR No. | 009346 |
| Book Title | Jambudwip Pragnaptisutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 803 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 67 MB |