________________
४७४
जम्बूद्वीपप्राप्ति 'परिवेप्टितत्वेन वर्णयितुमाह-'से णं एगाए' 'तत् खलु एकया 'पउमवरवेइयाए' पद्मवरवेदिकया 'एगेण य' एकेन च 'वणसंडेणं' वनपण्डेन' इत्यारभ्य 'जाव किण्हे देवा आसयंति' यावत् 'कृष्णो देवा आसत' इति पर्यन्तो वर्णकोऽत्र वोध्यः, स च सार्थः पञ्चमपष्ठसूत्राभ्या. -मवगन्तव्यः, अथ पण्डकव नवेष्टितां मन्दरचूलिकां जातजिज्ञासां वर्णयितुमुपक्रमते-पंडगवणस्स' इत्यादि-पण्डकवनस्य 'बहुमज्झदेसभाए' बहुमध्यदेशभागे अत्यन्तमध्यदेशभागे 'एत्थ' अत्र-अत्रान्तरे 'ण' खलु 'मंदरचूलिया णामं चूलिया' मन्दरचूलिका मन्दरस्य-मेरु. 'गिरेः चूलिका चूला-शिखा सैर चूलिका, मन्दरचूलिका नाम चूलिका 'पण्णता' प्रज्ञप्ता, सा च 'चत्तालीसं' चत्वारिंगत 'जोयणाई' योजनानि 'उद्धं उच्चत्तेणं' ऊर्ध्वमुच्चत्वेन 'मूले' मूळे-मूलदेशावच्छेदेन 'बारस' द्वादश 'जोयणाई' योजनानि 'विक्खंभेणं' विष्कम्भेण-विस्तारेण प्रज्ञप्तेति शेपः, एवमग्रेऽपि, 'मज्झे' मध्ये-नितम्ब देशावच्छेदेन 'अट्ट' अष्ट 'जोयणाई' योजनानि 'विक्खंभेणं' विष्कम्भेण 'उप्पि' उपरि-शिखरावच्छेदेन 'चत्तारि' किंचिंविसेसाहियं परिक्खेवेण) इसका परिक्षेप-परीधि कुछ अधिक एक हजार एक सौ ६२ योजन का है। 'सेणं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वणसंडेणं जाव किण्हे किण्होभासे देवा आसयंति' यह पण्डकवन एक पावर वेदिका से और एक वनषंड से चारों ओर से घिरा हुआ है यावत् यह वनषंड कृष्ण है वानव्यन्तर देव यहां पर आराम विश्राम करते हैं । यह सब कृष्णादि रूप वर्णन पंचम एवं षष्ठ सूत्रों से जानलेला चाहिए।
'पंडगवणस्स बहुमज्झदेसभाए एत्थणं मंदरचूलिभा णामं चूलिआ पण्णत्ता चत्तालीसं जोयणाई उद्धं उच्चत्तेणं मूले बारस जोयणाई विक्खंभेणं मज्झे अट्ठ जोयणाई विक्खंभेणं उपि चत्तारी जोयणाई विक्खंभेणं, मूले साइरेगाई सत्तत्तीसंजोयणाई परिक्खेवेणं' इस पण्डक वन के बहुमध्य भाग में एक मंदरचूलिका नामकी चूलिका है यह चूलिका ४० योजन प्रमाण ऊंची है मूल देशमें इसको सय किचि विसेसाहियं परिक्खेवणं' मानो परिक्ष५ (464) अधिः ११६२ योरन
से छे. 'से णं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वणसंडेणं जाव किण्हे किण्होभासे देवा જાતિ આ પાણ્ડક વન એક પદ્વવર વેદિકાથી અને એક વનખંડથી ચોમેરથી આવૃત છે. ચાવતુ આ વનખંડ કૃષ્ણ છે. વનવ્યંતર દેવે અહીં આરામ-વિશ્રામ કરે છે. આ मधु l ३५ पन यम भने १४ सूत्रामाथी नया वु नये. 'पंडरावणस्स बहुमज्झदेसभाए एत्यणं मंदरचूलिआ णामं चूलिआ पण्णत्ता चत्तालीसं जोयणाई उद्धं उच्चतेण मूळे घारस जोयणाई विक्खंभेणं मझे अढ जोयणाई विक्खंभेणं उप्पिं चत्तारि जोयणाई विक्ख. भेणं, मूले साइरेगाई सत्ततीसं जोयणाई परिक्खेवेणं' मा ५९७५ बनना महु मध्यभागमा એક મંદર ચૂલિકા નામક ચૂલિકા છે. આ ચૂલિકા ૪૦ એજન પ્રમાણ ઊંચી છે. મૂલ દેશમાં આને વિધ્વંભ–વિસ્તાર–૧૨ જન જેટલું છે. મધ્યભાગમાં અને વિસ્તાર આઠ ચાજન