________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः स. २९ द्वितीयविदेहविभागनिरूपणम् 'किण्हे' इत्यादि-कृष्णं कृष्णवर्णम् मध्यमावस्थायां कृष्णवर्णपत्रसम्पनखाहनमपि कृष्णवर्णम् न चोपचारमात्रेण कृष्णमिति व्यपदिश्यते किन्तु कृष्णतया प्रतिभासनात् तथाऽऽह 'किण्हो भासे' कृष्णावभासम् यावति वनभागे कृष्णदलानि सन्ति तावति तद्भागे तद्वनमतीव कृष्णवर्णमवभासमानम् अतः परं नीलं नीलावभासमित्यादि सङ्ग्रहीतुमाह-'जाच' अत्र यावत्पदेन संग्राहयपदानां सङ्ग्रहोऽर्थश्च पञ्चमसूत्रटीकातो वोध्यः 'महया गंधद्धाणि' महागन्धघ्राणि 'मुअंते' मुश्चन्तः इत्यारभ्य 'जाव आसयंति' यावदासते 'आसते' इति पर्यन्तानां पदानां सङ्ग्रहोऽत्र बोध्याः स च सार्थः पञ्चमषष्ठसूत्राभ्यां वोध्यः। तथा तत् 'उभो पासिं उभयोः द्वयोः पार्श्वयोः भागयोः 'दोहि' द्वाभ्यां 'पउमवरवेइयाहिं' पद्मवरवेदिकाभ्याम् इत्युपलक्षणं तेन द्वाभ्यां वनषण्डाभ्यां च सम्पशिक्षिप्तम् इत्येतत्पदद्वयस्य सङ्ग्रहो बोध्यः, तयोः 'वण्णओ' वर्णकः-वर्णनपरपदसमूहोऽत्र वोध्यः स च प्राग्वत् चतुर्थपञ्चमसूत्राभ्यां वोध्यः । ___ अथ द्वितीये महाविदेहविभागे वत्सादिविजय-तत्प्रमाणसुसीमादि-राजधानी त्रिकूटादि वक्षस्कारपर्वतः तप्तजलादि नदी व्यवस्थामाह-'कहि णं भने !' इत्यादि-प्रश्नसूत्रं स्पष्टम्, वर्ण वाले पत्रों से युक्त होने के कारण कृष्ण है, और इसी कारण यह कृष्ण रूप से प्रतिभासित होता है क्वचित् २ यह वन नील पत्रों से युक्त होने ने कारण नीला है और इसी से यह नीला प्रतीत होता है इत्यादि रूप से इस वन का वर्णन पंचम सूत्र की टीका के अनुसार कर लेना चाहिये यहाँ आगत यावत्पद से यही बात प्रकट की गई है 'महया गंधद्धाणि सुयंते" से लेकर "जाव आसयंति" यहाँ तक के पदों का संग्रह पंचम और छठे सूत्र के कथनानुसार यहां पर कर लेना चाहिये यह वन (उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेष्याहिंदोहि वणसंडेहिं संपरिक्खित्ते) दोनों ओर दो पद्मवरवेदिकाओं से एवं दो बनपंडों से घिरा हुआ है इन दोनों का पद्मवरवेदिका और वनषंड का-वर्णनकरने वाले पदसमूह समग्र प्रकार से यहां चतुर्थ पंचम सत्र से समझ लेना चाहिये (कहिणं भंते ! जंघुद्दीवे दीवे महाविदेहे यासे बच्छे णामं विजए पग्णत्ते) भदन्त ! जंबुद्वीप કુણું છે. અને એથી જ આ કૃષ્ણ રૂપમાં પ્રતિભાસિત થાય છે. કવચિત-કવચિત આ વન નીલપથી યુક્ત હોવા બદલ નીલુ છે અને એથી જ આ નીલું પ્રતીત થાય છે. ઈત્યાદિ રૂપમાં આ વનનું વર્ણન પંચમ સૂત્રની ટીકા મુજબ સમજી લેવું જોઈએ. यही मावता यावतू ५४थी मे पात घट ४२वामां मावी छ 'महया गंधद्धाणि मयंते। महीथी भांडअन 'जोव आसयंति' मही सुधाना हानु हY ५ यम भने ५४ सूचना थन भु५ मही श से ले . मापन 'उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेइयाहिं दोहिं वणसंडेहि संपरिक्खित्ते' भन्ने त२५ मे ५१२वडियोथी तेभर मे बनम 3.2ी मावृत छ પવવર વેદિકા અને વનખંડ વિષેનું વર્ણન ચતુર્થ અને પંચમ સૂત્રમાં કરવામાં આવેલું छ. Coralसुमीतमाथी लावा यन ४२. 'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे महाविहे वासे वच्छे