________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू० २१ यमका राजधान्योर्वर्णनम् हराः, वातोद्धृतेत्यादि-बातेन-वायुना उद्धृताः-उत्कम्पिता या विजयवैजयन्तीपताका:विजयवैजयन्त्यः-विजयसचिका वैजयन्त्यः पताकाः, पुनरन्याः सामान्याः पताकाच, तथाछत्रातिच्छत्राणि छन्त्रात् सामान्यच्छत्रात् अतिशायीनि च्छत्राणि च एतैः कलिता:-युक्ताः, तुङ्गा:-उन्नताः, अत एव गगनतलम्-आकाशतलम् अभिलजन्यच्छिखरा:-अभिलइयतअतिक्राम्यत् शिखरम्-अग्रभागो येषां ते तथा, प्रासादीयाः यावत्-यावत्पदेन-दर्शनीया, अभिरूपाः, इति पदद्वयं ग्राह्यम् तथा प्रतिरूपाः, एषां व्याख्या प्राग्वत्. एवं महेन्द्रध्वजानां वर्णकः तथा 'वइयावणसंडतिसोवाणतोरणा य भाणियवा' वेदिका-वनषण्ड-त्रिसोपानतोरणाश्च भणितव्याः-वक्तव्याः. तत्र वेदिफा-वनषण्डयोवर्णनं पञ्चम-पष्ठ सूत्राभ्यां बोध्यम् त्रिसोपानवर्णनं राजप्रश्नीयसूत्रस्य द्वादशसूत्राब्दोध्यम् । तोरणवर्णनं चाष्टमसूत्रस्थ विजय. द्वाराधिकाराब्दोध्यम् तत्सूचकसूत्रमेवम्-'तेसि णं महिंद झयाणं पुरओ तिदिसिं तभो' गंदापुक्खरिणीओ पण्णत्ताओ, अद्धतेरस जोयणाई आयामेणं छस्सकोसाइंजोयणाईविक्खंअतएव अभिराम सुंदर वायु से कम्पायमान विजय सूचक पताका, सामान्य छत्र एवं विशेष प्रकार के छत्रसे युक्त उच्च होनेसे आकाश को उल्लंघन करे ऐसा अग्रभागवाले प्रासादीय, यावत् पद से दर्शनीय अभिरूप ये पद गृहीत हुए हैं इन शब्दों का अर्थ प्राक्कथनानुसार समझलें। इसी प्रकार महेन्द्रध्वज का वर्णन करलेवे । तथा 'वेइया वणसंड तिसोवाण तोरणाय भाणियव्वा' वेदिका, वनपंड, एवं त्रिसोपान पंक्ति यहां पर कहलेना उन में वेदिका एवं वनषण्ड का वर्णन पांचवें एवं छठे सूत्रसे समझलेवें
और त्रिसोपान का वर्णन राजप्रश्नीय सूत्र के बारहवें सूत्र से समझलेवे तथा तोरण का वर्णन आठवे सूत्र में विजयद्वार के वर्णनावसरसे समझलेवें । वह वर्णक सूत्र इस प्रकार है-'तेसिंणं महिंदझयाणं पुरओ तिदिसिं तो गंदा पुक्खरिणीओ पण्णत्ताओ अद्धतेरस जोयणाई आयामेणं छ सक्कोसाई जोय. આનંદ આપનાર તેમજ પવનથી કંપાયમાન વિજય સૂચક પતાકા સામાન્ય છત્ર તથા વિશેષ પ્રકારના છત્રથી યુક્ત ઉંચી હોવાથી આકાશનું ઉલ્લંઘન કરે એવા અગ્રભાગવાળી પ્રાસાય, યાવત્પદથી દર્શનીય, અભિરૂપ એ બને પદ ગ્રહણ કરાયા છે. તથા પ્રતિરૂપ આ શબ્દને અર્થ પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે સમજી લેવું. તેમજ એજ રીતે મહેન્દ્ર ધજાઓનું ५ वन ४ . तथा 'वेइया वणसंडतिसोवाण तोरणाय भाणियव्या' ३६४, पन', તેમજ ત્રિપાન પંક્તિનું કથન અહીંયા કરી લેવું. તેમાં વેદિક અને વનખંડનું વર્ણન પાંચમા તથા છઠ્ઠા સૂત્રમાં કરવામાં આવેલ છે જેથી ત્યાંથી સમજી લેવું. તથા ત્રિપાન પંક્તિનું વર્ણન રાજપક્ષીય સૂત્રના બારમા સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે સમજી લેવું તથા તેનું વર્ણન આઠમાં સૂત્રમાં વિજયદ્વારના વર્ણન પ્રસંગમાંથી સમજી લેવું. તે વક સૂત્રપાઠ આ પ્રમાણે छ-'तेसि णं महिंदझयाण पुरओ तिदिसिंतओ गंदापुक्खरिणीओ पण्णत्ताओ अद्धतेरसजोयणाई आयामेण छसक्कोसाइं नोयणाई विक्खंभेणं दस जोयणाई उव्वेहेणं अच्छाओ सहाओ पुक्खरिणी -
ज० ३०