________________
१९४
आवश्यक सूत्रस्य
त्रिविधस्वरूपया, ' अहिगरणियाए' अधिक्रियते = समाधीयते = प्राप्यते नरकादि फुगतो जीवोऽनेनेत्यधिकरण= खड्गादि, तत्र भवाऽऽधिकरणिकी, इय द्विविधा-सयोजनाधिकरणिकी निर्वर्त्तनाधिकरणिकी चेति, यस्या खङ्गतत्कोपादिकयोः सयोजन क्रियते सा सयोजनाधिकरणिकी, यस्या च खङ्गतोमरादीनामादितो निर्वर्त्तननिष्पादन सा निर्वर्तनाधिकरणिकी तया, 'पाउसियाए ' मद्वेषः = मत्सरस्तत्र भवा माद्वेषिकी तया, एपा द्विविधा - जीवमाद्वेपिकी अजीवमाद्वेषिकी च, तत्राऽऽथाजीवमद्वेषेण निर्वृत्ता, द्वितीया चाऽजीवमद्वेषेण = पापाणादिस्खलनादिना यो द्वेष
जिसके द्वारा आत्मा नरकादि कुगति में जावे, ऐसे खड्गादि से होनेवाली क्रियाको 'आधिकरणिकी' किया कहते हैं । वह दो प्रकार की है- (१) सयोजनाधिकरणिकी और (२) निर्वर्त्तनाधिकरणिकी, जिसमें खड्ग आदि का कोष ( म्यान) आदि के साथ सयोग किया जाय वह 'सयोजनाधिकरणिकी' है, और जिस (क्रिया) में खड्ग आदि बनाये जायँ उसे 'निर्वर्त्तनाधिकरणिकी' क्रिया कहते है ॥ २ ॥
द्वेष से युक्त क्रिया को 'प्रादेषिकी' क्रिया कहते हैं, वह दो प्रकार की है- (१) जीवप्रादेपिकी और (२) अजीवप्राद्वेषिकी । जीव पर द्वेष करने से होनेवाली क्रिया को 'जीवप्राद्वेषिकी' और अजीव पाषाणादि की ठोकर आदि लगने के कारण उस पर द्वेष करने से होनेवाली क्रिया को 'अजीवप्रादेषिकी' क्रिया कहते हैं ॥ ३ ॥
જેના વડે આત્મા નકાદિ કુગતિમા જાય, એવી તલવાર આદિ શસ્ત્રથી થવાવાળી ક્રિયાઓને ‘આધિકરણિકી' ક્રિયા કહે છે, તે એ પ્રકારની છે (૧) સવૈ જનાધિકરણુકી (૨) અને નિવત્તનાધિકરણિકી' જેમા તલવાર આદિના કોષ (મ્યાન) આદિ સાથે સ ચેગ કરવામા આવે તે ‘સયેાજનાધિકર્તણુકી' છે અને જે ક્રિયામા તલવાર આદિ બનાવવામા આવે તેને નિવત્તનાધિકરણિકી' કહે છે
દ્વેષયુક્ત ક્રિયાને પ્રા ષિક્રી' ક્રિયા કહે છે તે બે પ્રકારની છે (૧) જીવ પ્રાદેષિકી અને (૨) અજીવપ્ર વેષિકી, જીવઉપર અપ કરવાથી થવા વાળી ક્રિયાને જીવપ્રાદ્રેષિકી' ક્રિયા કહે છે અને અજીવ–પાષાણુ આદિની ઠાકર લાગવાના કારણે તેના ઉપર દ્વેષ કરવાથી થવા વાળી ચાને અજીવપ્રાદેશિકી” ક્રિયા કહે છે. ૩ા
