________________
१६८
भावश्यकम्त्रस्य विपर्यासो मनोविपर्यासस्तत्र भगा मनोवैपर्यासिकी तया, 'पाणमोअणविपरि आसिआए' स्वप्ने पानश्च भोजनश्च पानभोजने तयोविपर्यासा=पानभोजनादिसेवन तत्र भरा पानभोजनौपर्यासिकी तया हेतुभूतया निराधनया, 'जो' य. 'मे' मया, 'देवसिओ' देवसिकः 'अइयारो' अतिचारः, 'कओ' कृता सम्पादितः 'तस्स' इत्यादि भाग्वत् ।
नन्वयमतिचारो न माप्नोति पतिपिद्धत्वाधिवास्वापस्येति ? अत्रोच्यते यद्यपि प्रतिपिद्धो दिवास्वापस्तथाप्येतद्वचनसामर्थ्यादध्वश्रान्तादीना नासो पतिपिद्ध इति गम्यते ॥ इतित्वग्वर्तनातिचारमतिक्रमणम् ॥ मू० ३ ॥
____ गत त्वग्वर्तनाऽतिचारमतिक्रमण सम्पति गोचराविचारमतिक्रमणममि धीयते-'पडिकमामि गोयर०' इत्यादि । आहार पानीके सेवन रूप विराधना के कारण मुझ से जो अतिचार किया गया हो 'तस्स मिच्छा मि दुक्कड' ।
यद्यपि साधुओं के लिये दिनमें शयन का निषेध है तो भी यहां पर शयन सम्बन्धी दैवसिक अतिचार बताने से यह सिद्ध होता है कि विहार आदि से अधिक थकावट आजाने पर या अन्य अनिवार्य कारणों से यदि दिन में सोया जाय तो ऐसा अवस्था के लिये उक्त दैवसिक अतिचार बताये है ॥ सू० ३ ॥
इस प्रकार शयन सम्बन्धी अतिचारों का प्रतिक्रमण कह कर अब गोचरी के अतिचार सम्बन्धी प्रतिक्रमण कहते हैं--- 'पडिक्कमामि गोयर० इत्यादि । સાથે સમાગમ, પ્રેમપૂર્વક સ્ત્રીનું જેવુ, મનને વિકાર, તથા આહાર-પાણીના सेवन३था विराधनाना भाराथा २ मतियार थया लाय 'तस्स मिच्छा मि दुकड'
યદ્યપિ સાધુઓને માટે દિવસમાં સુવાનું નિષેધ છે તે પણ શયન સબ ધી દેવસિક અતિચાર બતાવવાથી એ સિદ્ધ થાય છે કે વિહાર આદિથી ખૂબ થાકી જવાના કારણે અથવા બીજા અાવાર્ય કારણથી દિવસે સુવુ પડે તે આવી અવસ્થાને માટે ઉપર કહેલુ દેવસિક અતિચાર બતાવેલ છે. (સૂ૦ ૩).
આવી રીતે શયન સાધી અતિચારાના પ્રતિકમણુ કહીને હવે ગોચરીના भतियार सभी प्रतिभy 3 - 'पडिकमामि गोयर० 'इत्यादि