________________
-
७६
आवश्यकमूत्रस्य यतः केवलमनुत्तिमात्रेण न किमपि कार्य भाति चिन्तृवारणादिप्रयत्नेनैव, तदुन वैयाकरणैः-"अनुवर्तन्ते च नाम धियो न चानुपर्तनादेव भवन्ति, किं तर्हि " यत्नाद्भवन्ति, स चाय यत्नः पुनरुच्चारणम्" इति । अथवा स्वस्यापि भदन्तवादात्मन एवेदमामन्त्रण सारधानीकरणाय । यद्वा भूयः सम्बोधनेन गुरु प्रति भत्त्युदेकोऽभिव्यज्यते । प्रतिक्रामामिप्रतिनिपर्ने, पृथग्भवामीति यावत् । यत्र कचिट्टीकामु 'पडिकमामि' इत्यस्य 'प्रतिकमामि' इतिग्गयोपलभ्यते सा मामादित्येव "क्रमः परस्मैपदेपु" (७।३ । ७६) इति वचनवलेन क्रमेरुपधादीर्घस्य दुर्निवारत्वात् । निन्दामि-जुगुप्से । ग¥-जुगुप्स इत्येवार्थः । ननु तहि निन्दागर्हयो 'कुत्सा निन्दा च गईणा' इति कोपरीत्या पर्यायत्वेन पौनरुत्य वज्रलेपायितमेवेति चेन्न, यत स्वसासिकी निन्दा, गुरसाक्षिकी च गर्हति परस्पर भवति भूयान् भेदः। यद्वा निन्दा साधारणी कुत्सा, गर्दा सेवातिभूयसी'-ति परस्परमर्थभेदान्नास्ति पर्यायता, यथा-प्रवृद्ध एव कोपः क्रोधो न साधारण इति कोपमोधयोः पर्यायत्वाभावेन क्रुभ्यर्थत्वाभावात्कुब्धातुयोगे चतुर्थी नेष्यते, तदुक्त-'क्रुधगुहेासूयार्थाना यम्पति कोप (१।४ । ३७) इत्यत्र शब्देन्दु शेखरे नागेशेन-'नह्यकुपित. यतीति भाष्येण भरूढकोप एव क्रोध इति कुपे दीपनेवाले । इन सब को 'भते' कहते हैं। इसी प्रकार और अर्थ भी समझने चाहिए । 'भदन्त' । इस सम्बोधनसे यह प्रगट होता है कि समस्त क्रियाएँ गुरुमहाराज की साक्षीसे ही करनी चाहिए।
हे भगवन् । मैं सावत्ययोगसे निवृत्त होता हूँ, निन्दा करता हूँ और गर्दा करता हूँ। कोशों में निन्दा और गर्दा शब्द का एक ही अर्थ है, इसलिए पुनरुक्ति होती है, ऐसा नही समझना चाहिए, क्यो कि निन्दा आत्मसाक्षी से होती है और गर्दा गुरु
ચારિત્રથી દીપ્તિમાન એ બધાને મને કહે છે, એજ રીતે બીજા અર્થો પણ સમજી લેવા “ ભદન્ત” એ સબોધનથી એમ પ્રગટ થાય છે કે બધી ક્રિયાઓ ગુર મહારાજની સાક્ષીએ જ કરવી જોઈએ
હે ભગવાન! હુ દડથી નિવૃત્ત થાઉ છુ, નિદા કરૂ છુ અને ગહ કરૂ છુ શબ્દકેથેમા “નિન્દા અને ગહ’ શબ્દને એક જ અર્થ છે, તેથી પુન રકિત થાય છે, એમ ન સમજવુ, કારણ કે નિંદા આત્મસાક્ષીએ થાય છે અને
