Page Text
________________
सुबोधिनी टीका सू. १०७ सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजोवप्रदेशिराजवण'नम् मेवोपातव्याविति सूचितय । सामान्यनो गुणपाधान्यमुत्तवा सम्प्रति विशेषतः स्तदाह-तथाहि-करणपधान:-करण =पिण्डविशुद्धथादि मनतिविधम्, तदुक्तम् पिंड विसोही (७) समिई (५) भावण) (१२) पडिमा (१२) य ईदियनिरोहो(५)। पडिलेहण. (२५) गुत्तोओ (३) अभिरगहो (१) चेव करण तु ॥१॥ छाया-पिण्डदिशोधि: समितिः भावना-प्रतिमा च इन्द्रियनिरोधः ।
भत्तिलेखना गुप्नयः अभिग्रहाश्चव करण तु ।। इति ।। तत्प्रधान यस्य स तथा, चरणप्रधान:-चरण =महात्रतादि सप्ततिविधम् , तदुक्तम् -~~'वय (५) समणधम्म (१०) संजम (१७) वेयावच्च (१०) च वभ.
गुत्तीओ (५) गणाइतिर (३) तब (१२) कोह निग्गहाई (४)चरणमेय। छाया--द्रतश्रमणधर्मः संयमो वयात्य च ब्रह्मगुप्तयः ।
ज्ञानादित्रिकं तपः क्रोध निग्रहादिः चरण मेतत् इति।। तत् प्रधान यस्य स तथा, निग्रहप्रधान:-निग्रहः असदाचारप्रवृत्तनिषेधः स प्रधानं यस्य स तथा, निश्चयप्रधाना=निश्चय:-तत्त्वानां निर्णयो विहितानुष्टानानामव. श्यमभ्युपगमो वा, स प्रधान यम्य स तथा आर्जवप्रधानः आजेवऋजुता माया. को रोकने वाला होता है- इसलिये ये दोनों लोक्ष के उपायभूत होते हैं अतःमोक्षार्थियों को इन्हें अवश्य प्राप्त करना चाहिये।
__ अब सामान्यरूप से गुणप्रधानता कहकर विशेषरूप से उसका प्रति. पादन करने के लिये कहा गया है-करण प्रधान इत्यादि पिण्डविशु. द्धयादि सात प्रकारका है-कहा भी है "पिंडविसोही' इत्यादि, इन गुणों से ये युक्त थे अतः ये करण प्रधान कहे गये हैं। महावतादि रूप चरण ७० प्रकार का कहा गया है-जैसे 'चय' इत्यादि यह चरण इनमें प्रधान था. अतः ये चरण प्रधान थे. असदाचारत्ति के निषेध का नाम निग्रह है यह निग्रह इनमें प्रधान था. अत:इन्हें निग्रह प्रधान कहा गया है । तत्वों का निर्णय करनेरूप निश्चय अथवा विहित अनुष्ठानों का अवश्य કર્મોની અનુપાદેયતાનો હેતુ હોય છે. એટલે કે નવીન કર્મોને રોકનાર હોય છે. એથી જ એઓ બને મોક્ષ માટે ઉપાયભૂત કહેવાય છે. એથી મુક્ષુલેકેને માટે એ બને અવશ્ય આદરણીય છે.
હવે સામાન્યરૂપથી ગુણપ્રધાનતાને કરીને વિશેષરૂપથી તેનું પ્રતિપાદન કરવા માટે કહે છે કે-કરણપ્રધાન ઈત્યાદિ. પિંડવિશુદ્ધ વગેરે રૂપ જે કરણ છે તેના સાત प्राश छ. ५यु छ:-"पिंड विसोही' वगैरे. २मा २५ भनाभा प्रधान३ये तु એથી એ કરણપ્રધાન કહેવાય છે. મહાવ્રતાદિરૂપ ચરણના 90 પ્રકારે કહેવાય છે. જેમકે ઘા ઇત્યાદિ આચરણ પણ એમનામાં પ્રધાનરૂપે હતું એથી એઓ ચરણ પ્રધાન હતા. અસદાચારની પ્રવૃત્તિના નિષેધનું નામ નિગ્રહ છે. આ નિગ્રહ એમનામાં પ્રધાનરૂપે હતો. એથી જ એમને નિગ્રહ પ્રધાન કહેવામાં આવ્યા છે..તના નિર્ણય માટે જે નિશ્ચયાત્મક દઢ વૃત્તિ અથવા વિહિત અનુષ્ઠાને રવીકારવારૂપ જે નિશ્ચયાત્મક
| SR No. | 009343 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 499 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 36 MB |