Page Text
________________
सुबोधिनी टीका. सू. १०२ सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजोवप्रदेशिराजवर्णनम्शास' होमतिविशारदः औत्पत्तिक्या वैनधिक्या कम जया पारिणामिक्या चतु. विधया बुद्धथा उपपेतः, प्रदेशिनो राज़ बहुपु कार्येषु च कारणेषु च कुटुम्वेषु च मन्त्रेषु च गुह्येषु च रहस्येषु च निश्च येषु च व्यवहारेषु च आमच्छ. नीय प्रतिमच्छनीयो मेढिः प्रमाणम् आधार आलम्बनभूतश्चक्षुर्भूतः सर्व भूमिकासु लब्धपत्ययो वितीर्ण विचागे राज्यधुराचिन्तकश्चापि आसीत् ॥१०२॥ पार्जनरूप क्रिया में प्रवृत्त था. तथाविपुल मात्रा में इसके यहां भोजन पान न्दालेने पर भी बचा रहता था, दानी, दास, गो, महिप एवं गवेलकमेष ये सब इसके यहां प्रचुरसंख्या में थे, तथा यह चित्र सारथि साम, दंड, भेद और दान इन चार राजनीतियों में अर्थप्राप्ति के साधनों का प्रतिपादन करने वाले शास्त्र में एवं ईहामधान बुद्धि में, विशारद निष्ठुण था (उत्पत्तियाए, वेणइयाए, पारिणामियाए, चहुबिहाए वुद्धिए उबवेए) औत्पत्तिको स्वाभाविक, बैनयिकी, कर्मना तथा पारिणामिकी अवस्था इन चार प्रकार की बुद्धियों से युक्त था (पएसिम्म रण्णो वहुसु कन्जेसु य कारणेस्तु य, कुडुबेसु य, मंतेसु य; गुज्झेसु य, रहस्सेसु य, निच्छएमु य, ववहारेसु य आपुच्छणिज्जे, पडिपुच्छणिज्जे) प्रदेशी राजा के अनेक कार्यों में, कार्य संपादक हेतुओं में, कुटुम्ब के विषय में, कर्तव्यनिश्चायार्थ गुप्तमंत्रणाओं में, गुह्यों में-लज्जा से गोपनीय कामों में, रहस्यों में प्रच्छन्नव्यवहारों में, एवं निश्चयों में-पूर्ण निर्णयों में, एवं व्यवहारों में-बान्धवादिकों द्वारा समा- . चरित लोकविपरीत आदिक्रियाओं के प्रायश्चित्तों में अच्छी तरह से यह પ્રવૃત્ત હતું. તેમજ એને ત્યાં પુષ્કળ માણમાં લેકે ભજન-પાન કરતા હતાં છતાંએ ભેજન સામગ્રી ખૂબ પડી રહેતી હતી. દાસી, દાસ, ગીય મહિષ અને ગલક-મેષ આ બધા એને ત્યાં પ્રચુર સંખ્યામાં હતાં. એ ચિત્ર સારથિ સામ, દંડ, ભેદ અને દાન આ ચારે ચાર રાજનીતિ-એમાં, અર્થ પ્રાપ્તિના સાધનોનું પ્રતિપાદન કરनातं सालोमा भने डा. प्रधान मुद्धमा विशा-निपुणता. (उप्पनियाए, वेणईयाए. परिणामियाए, चउबिहाए बुद्धिए उववेए) मोत्पत्तिडी-वामावि, वैनथिzी, ४१४ भने पारिएमिटी मा यार ४२नी मुद्धिमाथी ते युत् डतो. (पएसिस्स राणो बहुसु कज्जेसु य कारणेसुय, अडुवेसु य, मंतेसु य. गुज्झेंसु य, रहस्सेसु ग्र, निच्छएसु य, ववहारे य, आपुच्छणिज्जे, पडिपुच्छणिज्जे) પ્રદેશી રાજાના અનેક કાર્યોમાં, કાર્ય સંપાદક હેતુઓમાં, કુટુંબની બાબતમાં, ક્તવ્ય નિશ્ચયાર્થ ગુપ્ત મંત્રણાઓમાં, ગુહ્યોમાં શરમને લીધે ગોપનીય કામમાં, રહસ્યમાં– પ્રચ્છન્ન વ્યવહારમાં અને નિશ્ચમ પૂર્ણ નિર્ણમાં અને વ્યવહારમાં બાંધે વગેરે વડે લેક વિપરીત આચરણ કરવા બદલ તેમને પ્રાયશ્ચિત્ત કરાવવામાં વારેઘડીએ
| SR No. | 009343 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 499 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 36 MB |