________________
२९२
राजप्रश्नीयम स्वजानासि तथापि खलु त्वं मां बामवामेन, दण्डदण्डेन. प्रतिक्लपतिकूलेन, प्रतिलोम प्रतिलोमेन, विपर्यास विपर्यासन बसे ।। मृ० १४८॥
. टीका-"तए ण' के मी" इत्यादि-ततः तदनन्तर खलु केशी कुमारश्रमणः प्रदेशिन राजानम् एव -वक्ष्यमाणप्रकार वचनम् . अवादीत्-कथित बान-हे प्रदेशिन् ! त्वं जानासि किं परिषद:-वर्गाः कति-कतिसंख्यकाः प्रज्ञप्ताः ? । प्रदेशी राजा प्राह-जानामि-परिषदश्वतन:-चतुः रख्यकाः प्रज्ञप्ता, तद्यथा-ता यथा-क्षत्रियपरित १, गाथापतिपरिप्त् २, ब्रह्मणपरिषत् ३, ऋपिपरिषत् ४ । केशी कुमार श्रमण : पृच्छति-हे प्रदेशिन् ! जानामि खलु जिस किसी का भी अपराध करता है वह न अति अनप्ट. यावत्-न अति अकांत, न अति अमिय, न अति अमनोज्ञ और न अति अमन आम ऐसी वाणियों द्वारा उपालंभयुक्त किया जाता है. (एवं तार पएसी ! तुम जाणासि-तहा विणं तुम मम वाम वामेणं. दंड दडेणं, पडिकूल पडिकूलेणं,पडिलोमं पडिलोमेणं, विवजासं विवज्जासेणं वसि) हे प्रदेशिन तुम इस पूर्वोक्त प्रकारवाली नीति 'को-दाउ नीति को-निश्चय से जानते हो, फिर भी तुम मेरे पतिवामवामरुप से ति विरुद्धव्यवहार से, दण्ड दण्डरूप से-दण्डवत् स्तव्धरूप व्यवहार से-अति अहङ्कार- युक्त व्यवहार से, प्रतिकूल प्रतिकूलरूप से अति विपक्षी भूत व्यवहार से, प्रतिलोम प्रतिलोम से-अतिविपरीतरूप व्यवहार से और विपर्यास विपर्यास से-सर्वथा विरुद्धरूप व्यवहार से प्रवृत्त हो रहे हो।' . . . .
टीकार्थ स्पष्ट है ॥१४८॥
તેમજ જે કષિ પરિષદામાં-ષિવર્ગમાં કેઈ પણ ઋષિ અપરાધ કરે છે તે ન અતિ અનિષ્ટ યાવત્ ન અતિ એકાંત ન અતિ અમને અને ન અતિ અમન આમ એવી पालीमा 43 पामयुत ४२वामा मावे छ. (एवं ताव पासी ! तुम जाणासि -तहा विण तुम मम वाम बामेण दंड दंडेण पडिकूल, पडिकूलेण, पडिलोम पडिलोमेण, विवज्जासं विवज्जो सेणं वहसि , प्रशिन ! ' तमे આ પૂર્વોક્ત નીતિને–દંડનીતિને–સારી રીતે જાણો છે, છતાં એ તમે મારા પ્રતિ વામ વામરૂપથી-અતિ વિરૂદ્ધ વ્યવહારથી, દચ્છ દડરૂપથી–દડવત્ સ્તબ્ધરૂપ વ્યવહારથી અતિ અહંકારયુકત વ્યવહારથી, પ્રતિકૂળ, પ્રતિકૂળરૂપથી અતિ વિપક્ષિ, વ્યવહારથી પ્રતિમ પ્રતિમથી-અતિ વિપરીતરૂપે વ્યવહારથી અને વિપર્યાસથી સર્વથા વિરૂદ્ધરૂપ વ્યવહારથી પ્રવૃત્ત થઈ રહ્યા છે. ટીકાર્થ સ્પષ્ટ જ છે. છ સ. ૧૪૮
