________________
सुबोधिनी टीका. सू. १४८ सूर्याभदेवस्य भवजीवप्रदेशिराजवर्णनम् २९१ अपराध्यति स खलु अनिताभिः अकान्ताभिः यावत् अमनोऽमाभिः वाग्भिः उपालभ्य कुण्डिलान्छनको ग शुन्य लान्छनको वा क्रियते, निर्विषयो वा श्राज्ञाप्यते ३ । यः खलु ऋषिपरिषदि अपराध्यति स खलु नात्यनिष्टाभिः यावत-नात्यमनामाभिः वाग्मिः उपलभ्यते ४ । एवं च तावत् प्रदेशिन् ! भी अपराध करता है, वह वृक्षादि की छाल से अथवा तणादिनिर्मित रस्सी से, या पलाल से परिवेष्टित किया जाकर अग्नि से जला दिया जाता है(जे ण माहणपरिमाए अवरज्जइ, से णे अणियाहिं अताहिं जाव अमणामाहि बग्गाहिं उबालभित्ता कुडियालंछणए वा सुणगलंछणए वा कीरह, निधिसए वा आणविजइ) ब्राह्मण परिषदा में जो ब्राह्मण जिस किसी का भी अपराम करता है, वह अनिष्ट-सामान्यरूप से अनभिलषित, अकान्तविशेषरूप से अनभिलषित-अप्रिय-प्रमवर्जित, अमनोज्ञ असुन्दर एवं अमन
आम-मनः प्रतिकूल ऐमी वागियों से उपालंभ युक्त किया जाता है, तथा तप्तलोहे के तकये द्वारा कमण्डल के जैसे आकार वाले लांछन से ललाट में चिह्नित किया जाता है, अथवा कुचे के पग के जैसे आकारवाले चिह से लांछित किया जाना है, अथवा देश से बाहर निकाल दिया जाता है. तुम हमारे देश से निकल जाओ ऐसी आज्ञा उसके लिये दी जाती है३: (जेणं इसिपरिमाए अवरजह से णाइ अगिहाहिं जाव णाइ अमणामाहि चरहिं उबालभई ४) तथा जो ऋषि परिषदा में-ऋषिवर्ग में-ऋषि ગાથાપતિ પરિષદામાં-ગૃહપતિ વર્ગમાં જે કોઈ ગાથાપતિ ગમે તેને અપરાધ કરે તે તે વૃક્ષ વગેરેની છાલથી અથવા તૃણ વગેરેથી નિર્મિત દેરી કે પલાલથી પરૂિ टित ४२४ मनि43 वाम .या छ... (जेणं माहणपरिसाए अवर.. ज्जह से णं अणियाहिं अकंताहिंजाब अमणा माहिं वग्नहि उवालंभित्ता कुडिया लंछणए वा सुणगलंछणए वा कीरइ. निधिसए वा आणविज्जइ) ग्राम पर ષદામાં જે બ્રાહ્મણ ગમે તેને અપરાધ કરે છે તે તે અનિષ્ટ–સામાન્ય રૂપથી અને ભિલાષિત, એકાંત-વિશેષરૂપથી અનલિષિત યાવત્ અપ્રિય-પ્રેમવજિત, અમનેઅસુંદર અને અમન આમ મન:પ્રતિકૂલ એવી વાણીઓથી ઉપાલંભયુકત કરવામાં આવે છે તેમજ તપત થયેલ લેખંડના સળિયા વડે કમંડલું જેવા આકારથી ચુકત ચિહ્નથી લલાટમાં ચિન્હિત કરવામાં આવે છે. અથવા કૂતરાના પગ જેવા આકારવાળા ચિન્હથી લાંછિત કરવામાં આવે છે અથવા દેશ બહાર કરવામાં આવે છે. તમે અમારા
शथी ता २: मेवी माज्ञा तेने भावामा भावे छ. 3, (जेण इसिपरिसाए अवरज्जइ से ण णाइ अणिहाहि नाव णाइ अमणामाहिं वग्गूहि उवालगभइ ४)