________________
२२४
সপ্তাহ
मन्त्रि-महामन्त्रि-गणक-दौवारिका-ऽमान्य-चेट-पीठमई- नगर -निगमइत-मधिपालैः-अनेके ये गणनायका दयः-तन्त्र गणनायकार-गाम्बामिनः, दण्डनायका:-दण्डविधायकाः, राजानः-प्रमिद्धाः, ईश्वरा-ऐश्वर्य समपन्नाः, ललवरा:-सन्तुष्टराजदत्तपबन्धपरिभूषितराजकल्पाः, मोड म्बिका:-ग्रामपञ्च
तीपतयः, यद्वा-साईक्रोशद्वयपरिमितमान्तरैर्विच्छिद्य विच्छिध स्थितानां ग्रामाणामधिपतयः, कौटुम्बिका:-बहकुटुम्बप्रतिपालकाः, इभ्याः-इभो-हस्ती तत्प्रमाण द्रव्यमहन्तीत इभ्याः, ते च जघन्य-मध्यमोत्कृष्टभेदात् त्रि. प्रकाराः, लत्र हस्तिपरिमितमणिमुक्ता-प्रवाल-सुवर्ण रजतादिद्रव्यराशि स्वा. मिनो जघन्याः, हस्तिपरिमितवज्रमणिमाणिक्यराशिस्वामिनो मध्यमाः.
टीकार्थ-स्पष्ट हैं-परन्तु जो इप्समें गणनायक आदि पद आये हैं उनकी ज्यादा इस प्रकार से है-गण के जो स्वामी होने हैं, वे गणनायक हैं दण्ड का जो विधान करते है. वे दण्डनायक हैं, गना प्रसिद्ध हैं, ऐश्वर्य से जो युक्त होते हैं वे ईश्वर हैं. सन्तुष्ट हुए राजा द्वारा जिन्हें विशेष पोशाक दी गाती है ऐ जतुला व्यक्तियों का नाम तलवर है पांच सौ ग्राम के जो अधिपति होते हैं वे माडम्यक है, अथवा ढाई ढाई कोस के अन्तर से बसे हुए ग्रामों के जो अधिपनि होते हैं वे 'माडम्बिक है, बहुत कुटुम्ब का पालन पोषण करनेवाले जो होते है कौटुम्बिक हैं, हस्तिप्रमाण द्रव्य-मणि-मुक्ता-प्रराव-सुवर्ण-रजत-आदि द्रव्यराशि के जो स्वामी होते हैं. वे जन्य इभ्य है तथा-हस्तिपरिमित बज, मणि, माणिक्यमाशि के जा स्वामी होने हैं वे मध्यम इभ्य हैं हस्तिपरिमित
ટકાર્થ–ટીકા સ્પષ્ટ જ છે. પરંતુ આ સૂત્રમાં ગણનાયક વગેરે જે પદે આવેલ છે તેમની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે છે. ગણના જે સ્વામી હોય છે તે ગણનાયક છે. દંડનું જે વિધાન કરે છે. તે દંડનાયક છે. રાજ પ્રસિદ્ધ છે. ઐશ્વર્યથી જે સપન હોય છે તે ઇશ્વર છે. સંતુષ્ટ થયેલા રાજા વડે જેમને પહેરવાના વસ્ત્રો આપવામાં આવે છે એવી રાજતુય વ્યકિતઓ તલવર કહેવાય છે. પાંચ ગ્રામના
જે અધિપતિ હોય છે. તે માડંબિક છે અથવા તે અઢી અઢી કેસના અંતરે વસેલા * ગ્રામના જે અધિપતિ હોય છે તે માડંબિક છે. ઘણા કુટુંબોનું પાલન-પોયણુ કરનાર
२ हाय छ ते ४ छ. स्तिभार द्रव्य-मणि-मुश्ता-प्रवास-सुवा-२०त વગેરે દ્ર રાશિના જે સ્વામી હોય છે તે જઘન્ય ઈભ્ય છે. તેમજ - હસ્તિપરિમિત જીમણિ, માણિજ્ય રાશિના જે સ્વામી હોય છે તે મધ્યમ ઉલ્ય છે, ફકત હસ્તિ