Page Text
________________
-
मुबोधिनी टीका. सूत्र १३९ सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजीवप्रदेशिराअवर्णनम् २५५. हस्तिपरिमितकेवलवत्र राशिस्वामिन उत्कृष्टाः, द्वेष्ठिनः-लक्ष्मोकृपाकटाक्ष. प्रत्यक्षलक्ष्यमाणद्रविणलक्षलक्षणविलक्षणहिरण्यपहसमल तमू(नो नगरप्रधान. व्यवहारकारिणः, सेनापतयः-चतुरङ्गासेनानायकाः सार्थवाहा-गगिम-धरिममेय-परिच्छेद्यरूप-क्रयविक्रेयवस्तुजातमादाय लाभेच्छया देशान्तराणि जनता सार्थ बाहयन्ति-योग-क्षेमाभ्यां परिपालयन्ति, दीनननोकराय मलधन दत्ता तान् समर्द्ध यन्तीति तथा, तत्र पणिमम्-एक-द्वि-त्रि-तुरादिसंख्याक्रोग यहीयते, यथा-नारिकेल-पूगीफल-कदलीफलादिकम्, धरिमम्-तुलासूत्रेगो. सोल्य यहीयते, यथा-व्रीहि-यव-लवण-सितादि, मेय-शरावलघुभाण्डादिनी. सोल्य यदीयते. यथा-दुग्ध-धृत-तैल-प्रभृति, परिच्छेद्य च-प्रत्यक्षतोनिक पादिपरीक्षया यहीयते, यथा-मणिमुक्ता-प्रबालाऽऽभरणादि. मन्त्री-रहस्य. कार्यकारी स एव महान् महामन्त्री, गणका ज्योतिषवेत्सारः, दौवारिका:-द्वारिनियुक्ताः द्वारपालाः, अमात्याः राज्याधिष्टायकाः सहवासिगजपुरुषविशेषाः, बेटा:-चरणसेवकाः किराः, पीठ मह:-राजसमीपस्थायिनो राजवयस्काः सेवकाविशेषाः, नगरेति नागरा नगरनिवासिनो जनाः, निगमा:-व्यापारिगणः, केवल वनराशि के जो स्वामी होते हैं वे उत्कृष्ट इभ्य हैं. लक्ष्मी की जिनपर पूरी २रुपा है, और इसी कृपा के कारण जिनके लाखों के खजाने हो, तथा जिनके मस्तक पर उन्ही को सूचित करनेवाला चान्दी का विलक्षण पह शोभायमान हो रहा हो एसे नगर के प्रधानन्यापारी श्रेष्ठी कहलाते हैं । चतुरङ्ग सेना के नायक जो होते हैं वे सेनापति है, जो गणिम-गिनकर खरीदने बेंचने योग्य नारियल, सुपारी केला आदि मेय-शराब आदि से नापकर खरीदने में चने योग्य दूध, घी, तेल, आदि वस्तुओं का तथा परिच्छेध-कसोटी आदि पर परीक्षा करके खरीदने में चने योग्य मणि, मोती, मूगा, गहना भांदिवस्तुओं को लेकर नाम के लिये देशान्तर में जाने પરિમિત વજરાશિના જે સ્વામી હોય છે તે ઉત્કૃષ્ટ ઇભ્ય છે. જેની ઉપર લક્ષમીન પૂર્ણ કૃપા છે અને એથી જ જેમની પાસે લાખેના ભંડાર ભરેલા છે તેમજ જેમના મસ્તક પર તેમને જ સૂચવતે ચાંદીને વિલક્ષણ પદ શેભાયમાન થઈ રહ્યો હોય એવા નગરના પ્રધાન વ્યાપારી શ્રેષ્ઠી કહેવાય છે. જે ચતુરંગ સેનાના નાયક હાથ છે તે સેનાપતિ છે જે ગણિી-ગણીને વેપાર કરવા યોગ્ય નારિયેલ, સોપાળ કેળા વગેરે વસ્તુઓને ગણિમ કહે છે મેય-શરાવા વગેરે નાના વાસણ વગેરેથી માપીને વેપાર કરવા ચર્ચા દધ, ઘી, તેલ વગેરે વસ્તુઓને બેય કહે છે તેમજ પરિચ્છેદ્ય કસોટી વગેરે પર પરીક્ષણ કરીને વેપાર કરવા એગ્ય મણિ, મેતી પ્રવાલ, આભૂષણે વગેરે વસ્તુઓને સાથે
| SR No. | 009343 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 499 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 36 MB |