Page Text
________________
५६२
राजप्रश्नीयसूत्रे
पञ्चविता
सूर्याभस्य देवस्य पर्याप्त्या आहारपर्यायादिरूपया पर्याप्तिभावं गतस्य सतः श्रयमेतद्रूपः = वक्ष्यमाणमकारकः आध्यात्मिकः आत्मगतःअङ्कुर इव, ततः = पुनःपुनः स्मरणरूपो विचारो द्विपत्रित इव ततः- -कल्पितः - सएव व्यवस्थायुक्तो विचारः पचित इत्र, ततः मार्थितः =स एवेष्टरूपेण स्वीकृतः पुष्पित इव, मनोगतः संकल्प: = मनसि दृढरूपेण निश्रयः - फलित इव समुद्रपधत - समुत्पन्नः । तमेव दर्शयति- 'किं मे पुत्रं' इत्यादि । किं मे पूर्व करणीयम् ? तथा - किं मे पूर्व कर्त्तुं श्रेयः = उचितम् ? किं मे पश्चात् कर्त्तु श्रेयः ? तथा - किं मे पूर्वमपि पञ्चादपि च हिताय = हितमाधनाय, सुखाय= कालान्तर की अपेक्षा से स्तोक है। यहां पर जो संकल्प के आध्यात्मगत आदि विशेषण दिये गये हैं- उनका अभिप्राय ऐसा है कि पहिले तो वह संकल्प उसे अंकुर की तरह आत्मगत हुआ बाद में वह पुनः २ स्मरणरूप होकर द्विपत्रित अंकुर की तरह कुछ२ पुष्ट हुआ अतः वह चिन्तित रूप बना. बाद में वही विचार जव व्यवस्थायुक्त बन गया तब पल्लवित हुए की तरह कल्पित बन गया और जब वही विचार इष्टरूप से स्वीकृत हो चुका तच पुष्पित हुए की तरह वह प्रार्थित वन गया और जब वह मन में दृढरूप से निश्चित हो चुका तब वह फलित हुए की तरह मनोगत हो गया इस तरह का विचार होने पर उसने क्या सोचा यही यात सूत्रकारने 'किं मे पुवि' इत्यादि सूत्रपाठ द्वारा प्रकट की है उसने सोचा कि मुझे अव सब से पहिले क्या करना चाहिये और बाद में क्या करना चाहिये तथा पहिले क्या करना मुक्त उचित है और बाद में क्या करना मुक्त उचित है ? तथा पहिले भी और बाद में भी कौनसा એના કાળ શેષ પર્યો.તઓના કાલાન્તરની અપેક્ષાએ સ્તાક-છે .અહીં જ આ ધ્યાત્મગત વગેરે સંકલ્પના વિશેષણા આપવામાં આવ્યા છે. તેનું કારણ આ છે કે તે સકલ્પ સૌ પહેલાં સૂર્યાભદેવને આત્મગત થયે। ત્યાર પછી તે વારવાર સ્મરણુરૂપ થઇને દ્વિષત્રિત અંકુરની જેમ કઇક પુષ્ટ થયેા એથી તે ચિંતનના રૂપમાં પરિમિત થયેા. ત્યારપછી જ્યારે તે વિચાર વ્યવસ્થિત રીતે થઈ ગયા ત્યાંરે પલ્લવિતની જેમ કલ્પિત થઇ ગયા અને જ્યારે તેજ વિચાર ઇષ્ટરૂપમાં સ્વીકૃત થયે। ત્યારે પુષ્પિત થયેલાની જેમ તે પ્રાર્થિત બની ગયા અને જયારે તે મનમાં ઢરૂપથી નિશ્ચિતરૂપમાં પરિણત થઈ ચૂકયા ત્યારે ફલિતની જેમ મનેાગત થઈ ગયા. આ જાતના સંકલ્પ જયારે તેના મનમાં ઉદ્દભવ્યા ત્યારે Đણે કઇ જાતના વિચાર કર્યાં એજ વાત સૂત્રકારે "कि मे पुठिंव" वगेरे सूत्रद्वारा अट उरी छे. तेथे सौ चडेसां विचार य સૌ પહેલાં મારે શુ કરવુ જોઇએ અને ત્યારપછી શુ કરવુ' જોઇએ ? તથા પહેલાં
| SR No. | 009342 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 721 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 55 MB |