________________
३६२
राजपनीय सूत्र घण्टाः, वज्रमय्यः-वज्ररत्नमययः, लाला:---घाटामध्ये पलम्बमानपिण्ड रूपाः, 'नानामणिमयाः-अनेकजातीयमणिमयाः, घण्टापा:-घण्टानां पाश्चमागा:, तपनीयम्वर्णविशेषमय्यः शङला-घण्टावलम्बनलोहरज्जुस्थानीया.. रजतमय्या:-रूप्यमय्यः, रज्जव:-दवरिकाः । ताः खलु घण्टाः ओघस्वरा:-औधन-- ' प्रवाहेण स्वरो यानां तास्तथा, तशा-मेघस्वरा:-मेवरदगम्भीरस्चराः, तथा' हंसस्वराः हंसम्येव मधुरः स्वरो यासा ताः, तथा-कौश्चस्वराः कौश्चम्येच मधुरः ‘स्वरो यासां ताः, तथा-सिंहस्रा:-सिंहनादसहशस्वरयुक्ताः तथाः-दुन्दुभिः स्वराः-भेरीसशस्वरयुक्ताः, तथा-नन्दिस्वगः-नन्दिः- द्वादशविधवाघानां सहहैं तथा इनके भीतर, घंटा जिससे हलाकर बजाया जाता है ऐसी लटकनी हुई जो लालाए है वे वज्ररत्न की बनी हुई हैं, तथा इन घटायो के जो पाव भाग है वे तपनीय स्वर्णविशेप के बने हुए हैं। जिन लोहरज्जुस्थानीय श्रृंखलाओं पर ये घंटाएँ लटकी हुई है. वे श्रृंखलाएँ रुप्य की बनी हुई हैं। तथा इन श्रृंखलाओं में जो डोरी लगाने में आई है वह डोरी भी रजतको बनी हुई हैं इन घंटाओं का जो स्वर बजाने पर निकलता है यह प्रवाहरूप से चलता रहता है. इकदन शान्त नहीं हो जाता है. निकलते समय वह मेघ के समान गंभीरस्वर वाला होता है. जैसा स्वर हेस का मधुर होता हैं वैमाही मधुर स्वर इन घंटाओं का है. क्रौंचपक्षी का स्वर जैसा सुनने में मोठा लगता है. वैसा ही स्वर इन घंटाओं का लगता है जैसे सिंह दहाडना है वैसे ही ये घंटाए बजने पर अपनी आवान निकलती हैं। तथा भेगे का स्वर जैसा भरा हुआ सा निकलतो है-सा ही. स्वर इन घंटाओं का निकलता है। १२ प्रकार के वानों का एक साथ ઘંટાઓ જેમનાથી વગાડવામાં આવે છે એવી લટકતી લટકણીઓ છે તે વજારત્નની બનેલી છે તેમજ આ ઘંટાએના જે પાર્શ્વભાગ છે તે તપનીય (સ્વર્ણ) ની બનેલ છે. લોખંડની શૃંખલાઓના સ્થાને તે ઘંટાઓ ચાંદીની શૃંખલાઓના આધારે લટકી રહી છે તેમજ આ શૃંખલાઓમાં જે દેરીઓ છે તે પણ રજત (ચાંદી) ની બનેલી છે. આ ઘંટાઓમાંથી નીકળતે ધ્વનિ પ્રવાહરૂપે સતત વનિત થતો રહે છે. તે સાવ શાંત થઈ જ નથી. ધ્વનિ ત્યારે ઘંટાઓમાંથી ધ્વનિત થાય છે ત્યારે મેઘના જે તે ગંભીર લાગે છે. હંસના મધુર દવનિ જેવો જ આ ઘંટાઓને મધુર ધ્વનિ છે. કોંગ્રપક્ષિના સ્વર જેવાં સાંભળવામાં મીઠે લાગે છે. જેમ સિંહ ગર્જના કરે છે તેમજ આ ઘંટાઓ પણ ત્યારે વગાડવામાં આવે ત્યારે
શબ્દ કરે છે. તેમજ ભેરીને ધ્વનિ જેમ ગુરુ ગંભીર થઈને નીકળે છે તે જ આ - ઘંટાઓમાંથી પણ નીકળે છે. બાર જાતના વાજાઓને એકી સાથે વગાડવામાં આવે અને