________________
प्रेापनास्त्रे
လံဝကို
संस्थितं प्रज्ञप्तम्, तथा चासुरकुमारादिदशविध भवनपतिवा नव्यन्तरज्योतिष्कसौधर्माद्यच्युतपर्यन्त tarfarai raधारणीयं वैक्रियशरीरं भवस्वमावतया तथाविध शुभनामकर्मोदयवशाद प्रत्येकं सर्वेषां समचतुरस्त्र संस्थानसंस्थितं भवति, उत्तरवै क्रियन्तु कामचारतः प्रवृत्तेर्नानासंस्थान मंस्थितं भवति, 'गेवेज्जग कप्पातीत वेगाणियदेव पंचिदय वेउव्वियसरीरे णं भंते !
संठाणसंठिए पण्णत्ते " हे भदन्त ! ग्रैवेयककल्पातीत वैमानिकदेवपञ्चेन्द्रियवैक्रियशरीरं खलु कि संस्थानसंस्थितम् - किमाकारं प्रज्ञतम् ? भगवानाह - 'गोयमा ' हैं गौतम ! 'गेवेज्ज - गदेवागं एगे भवधारणिज्जे सरीरे' ग्रैवेयकदेवानाम् एकं भवधारणीयं वैक्रियशरीरं भवति 'से णं समचउरंससंाणसंठिए पण्णत्ते' तत् खलु भवधारणीयं ग्रैवेयक वैक्रियशरीरं समचतुरस्रसंस्थानसंस्थितं प्रज्ञप्तम् ' एवं अणुत्तरोववाइयाण वि' एवम् ग्रैवेयकोक्तरीत्या, अनुत्तरौपपातिकानामपि वैमानिकानां पञ्चानां भवधारणीयं वैक्रियशरीरं भवति, तथा च नव ग्रैवेयकाणां का, ज्योतिष्कों का और सौधर्स से लेकर अच्युत पर्यन्त वैमानिकों का भवधारणीय वैकियशरीर भव के स्वभाव के कारण विशिष्ट शुभनामकर्म के वश से समचतुरस्रसंस्थान वाला ही होता है । उत्तर वैक्रियशरीर इच्छानुसार बनाया जाता है, अतः उसका कोई एक नियम आकार नहीं होता । वह अनेक आकारों का होना है ।
गौतमस्वामी हे भगवन् ! ग्रैवेयकों के कल्पातीत वैमानिक देव पंचेन्द्रियों का वैशरीर किस आकार का कहा गया है ?
भगवान् - हे गौतम ! ग्रैवेयक देवों का एक मात्र भवधारणीय वैक्रियशरीर ही होता है और वह समचतुरस्त्र संस्थान वाला होता है । ग्रैवेयकदेव उत्तर वैक्रिय शरीर बनाते नहीं हैं, अतएव उनका उत्तर वैकिवशरीर होता ही नहीं है ।
ग्रैवेयक देवों के समान पांच अनुत्तरोपपातिक वैमानिक देवों का भी भवधारणीय वैक्रियशरीर ही होता है और वह समचतुरस्रसंस्थान वाला होता है।
ષ્ઠાન અને સૌધર્મથી લઇને અચ્યુત પર્યંન્ત વૈમાનિકાના ભવનધારણીય વૈક્રિયશરીર ભવના સ્વભાવના કારણે વિશિષ્ટ શુભ નામ કર્મોના વશથી સમચતુરસ સ સ્થાનવાળાં જ હાય છે. ન્તરવૈ યશરીર ઇચ્છાનુસાર મનાવાય છે, તેથી તેમનાં કાઈ નિયત આકાર નથી હૈાતા. તે અનેક આકાશના હૈાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હૈ ભગવન્ ! ચૈવેયકાના પાતીત વૈમાનિક ધ્રુવ પચેન્દ્રિયાના વૈક્રિયશરીર કેવા આકારના કહેલાં છે ?
શ્રી ભગવાન્-હે ગૌતમ ! ત્રૈવેયક દેવેના એક માત્ર ભત્રધારણીય વૈક્રિયશરીર જ ડાય છે અને તે સમચતુરસ્ર સંસ્થાનવાળાં હોય છે. જૈવેયક દેવ ઉત્તરવૈક્રિયશરીર ખનાવતા નથી, તેથી જ તેમના ઉત્તરવે કેયશરીર હાતાં જ નથી.
ગ્રેવેચક દેવેના સમાન પ.ચ અનુત્તરીપપાતિક વૈમાનિક ફ્રેનેાના પણ ભવધારણીય વૈક્રિયશરીર જ હાય છે. અને તે સમચતુરગ્ન સ`સ્થાનવાળા હાય છે, એ પ્રકારે નવ