Page Text
________________
७०१
प्रयबोधिनी टीका पद २१ सू० ५ चैक्रियशरीरसंस्थाननिरूपणाम् रीत्या नव्यन्तराणामपि वैदियशरीर सधारणीयम् उत्तरवैविमञ्च, तारि भवधारणीयं समचतुरस्त्र संस्थानसंमिनम् उत्तरवैक्रियश्च नानासंस्थानसंस्थितं प्रज्ञाप्तम्, किन्तु-‘णवरं सोरिया वाणसंकर। पुछि जति' नवरस्-पूर्वापेक्षया विशेषस्तु औगिकाः-सच्चया वालव्यगराः प्रश्यन्ने एवं जोइसियाकवि जोहियाणं' एक्स-रकुमारणाशिव ज्योतिष्काणामपि मौधिकाना-समुच्चयानां क्रियशी अवधारणीयम् उत्तवै किन त भरधारणीयं समचतुरस्रसंस्थानस्थितं सपति, उत्तत्वैभियंत नानालस्थानसंस्थितं प्रता, 'एवं सोहम्मे जार अच्चुयदेवतीरे' एवम्-अमुरकुमारादिरीत्या सौधर्मशायदी शानसनत्कुमारमाहेन्द्रनाललोकलान्तकलाका सारानताणतारणाच्युतदेवशरीरं वैक्रिय अवधारणीयं भवति, उत्तरवैक्रियञ्न, तत्र अवधारणीयं समचतुरास्थानस्थितं स्वति, उत्तरवैक्रियतु नानासंस्थानसंस्थान वाला तथा उत्तर वैक्रियशीर लाना संस्थानो वाला होता है। बानव्यनारो के विषय में विशेषता यह है कि लगुच्चय धानव्यन्तरों के विषय में ही प्रश्न किया जाता है-उनके भेद-प्रदों के विषय में नहीं, जैसे सवनवासियों के भेद असुर कुमार आदि के संबंध प्रश्च प्रश्न किया गया है, वैसा यहां नहीं करना चाहिए। इसी प्रकार समुच्चय ज्योतिष्क देवों के क्रियशरीर के भी दो लेद हैं-अवधारणीय और उतरवैक्षिय। उनमें से अवधारणीय बैंक्रियशरीर समचतुरस्त्र संस्थान काला और उत्तरवैक्रिय नाना संस्थानों वाला कहा गया है।
इसी प्रकार लाँधर्म, ईशान, सनत्कुमार, माहेन्द्र, सलोश, रान्तक, महाशुक्र, सहकार, आलत, पाणत, आरण, और अच्युता देयों का भी वैशिषशरीर दो प्रकार का होता है-अवधारणीय और उत्तर वैक्रिय । उनमें से अवधारणीयशरीर लमचतुरस्त्र संस्थान वाला होता है और उत्तर वैशिवशरीर अनेक संस्थानो वाला होता है। ___ इस प्रकार असुरकुमार आदि दश प्रकार के भवनपतियों का, वालव्यन्तरों વિષયમાં વિશેષતા એ છે કે સમુચ્ચય વાતવ્યન્તરોના વિષયમાં જ પ્રશ્ન કરાય છે તેમના ભે પ્રત્યેના વિષયમાં નહી. જેમકે ભવનવાસના ભેદ અસુકુમાર આદિને પૃથફ પ્રશ્ન કરાય છે, તેમ અહીં નહિ કરવો જોઈએ. એજ પ્રકારે સમુચ્ચય તિષ્ક દેવોના વૈક્રિયશરીરના પણ બે ભેદ છે–ભવધારણીય અને ઉત્તરક્રિય તેમાંથી વધારણીય વક્રિયશરીર સમચતુરસ સંસ્થાનવાળાં અને ઉત્તરકિય નાના સંસ્થાનેવાળાં કહ્યાં છે.
मेर ५४ारे सोधमा, न, सनमा२, मान्द्र, प्रो, and४, माशु, સહસાર, આન, પ્રાણત, આરણ અને અશ્રુત દેનાં પણ વૈકિયશરીર બે-બે પ્રકારનાં કહ્યાં છે ભવધારણીય ઉત્તરકિય તેમાથી ભવધારણીયશરીર સમચતુરસ સંસ્થાનવાળાં હેય અને ઉત્તરક્રિયશરીર અનેક સંસ્થાનવાળાં હેમ છે.
એ પ્રકારે અસુરકુમાર આદિ દશ પ્રકારના ભવનપતિના, વનરાન્તરોના, તિ
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |