Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ १० ९ लेश्याविशेषनिरूपणम् मध्ये कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिशा या भवन्नि ? भगवानाह'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्यस्थो का जीया सुकालेसा' सर्वरतोका जीयाः शुक्रलेश्या भवन्ति तदपेक्षया 'पम्लेस्ता संखेमुणा' पद्मलेश्याः संख्येयगुणा भवन्ति, ददपेक्षया 'तेउलेसमा संखेज गुणा' तेजोलेश्याः संख्येयगुणा भवन्ति, नदपेक्ष्या 'अलेस्सा अर्णन गुणा' अलेमा अनन्तगुणा भवन्ति, नद पे हरा-काउले सा अणंतगुणा' कापोलेश्या अनन्तगुणा भवन्ति, तदपेक्षया 'नीललेस्सा बिसेसाहिया' नीललेश्या विशेषाधिका भवन्ति, तदपेक्षया 'कण्डले सा निसेसाहिया' कृष्णलेश्या विशेषाधिज्ञा भवन्ति, तदपेशया कलेसा बिसेसाहिया' सलेया विशेषाधिका गवन्ति, तत्र कतिएगेषु पञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु गनुप्येषु च लान्तकादिदेवेषु चैत्र शुक्ल लेशपायाः सद्भावात् सस्तोकत्व बोध्यम्, तदपेक्षया संख्येयगुणेषु पश्शेन्द्रियतिर्यग्योनिषु अनुप्पु लगाकुमार माहेन्द्र ब्रह्मलोककल्पस्थेषु देवेषु च पर लेश्यायाः सलेशन (सामान्य जलेशमा प) कृष्णलेल्यावाले, नीललेल्यावाले, कापोत लेश्यावाले ते बोलेश्यावाले, पनवगवाले और शुक्ललेश्याशले तथा अले श्य जीवों में से कोमा किसले अल्प, बाहुन, तुल्य अथवा दिशेषाधित हैं ?
भगवान्-गौतम ! अव से कम शुक्ललेश्यावाले जीव हैं, पद्मलेश्या वाले उनसे संख्यामगुणा हैं, लेजोलेश्या बाले उनसे भी संख्यातगुणा अधिक है, अलेश्यजीच उनसे अनन्तगुणा है, कापोत लेश्या वाले उनसे भी अनन्तगुणा है। नीललेश्यायाले उनसे विशेशधिक हैं और कृष्णलेश्यावाले उनसे भी विशेष धिक हैं, सलेश्य जोब उनसे भी विशेषाधिक है।
यहां शुक्ललेल्यावाले जीव लब से कम कहे गए हैं, इसका कारण यह है कि वह कतिपय पंचेन्द्रिय तिर्थचों में, मनुष्यों में और लान्तक आदि कल्पों के देवों में ही पाई जाती है। उनकी अपेक्षा संख्यात्तगुणा अधिक पंचेन्द्रिय तिर्यचों (સામાન્ય રૂપથી લેશ્યાવાળા) કૃષ્ણલેશ વાળા, નીલકેશ્યાવાળા, કાતિલેશ્યાવાળા, તેજલેશ્વા વાળા, પદ્મવેશ્યાવાળા, શુકલતેશ્યાવાળા તથા અલેશ્ય છે માંથી કેણુકેનાથી અલ્પ, ઘણા, તુલ્ય અથવા વિશેષાધિક છે?
શ્રી ભગવાન હે ગૌતમ ! બધાથી ઓછા શુકલેશ્યાવાળા જીવ છે, પહેલાળા તેમનાથી સંખ્યાતગણ છે, તેજેશ્યાવાળા તેમનાથી પણ સંખ્યાલગણ અધિક છે, અલેશ્ય છવ તેમનાથી રાનન્તમણા છે, કાતિલેશ્યાવાળા તેમનાથી પણ અનન્તગ, નીલેશ પાવાળા તેમનાથી વિશેષાધિક અને કૃષ્ણલેશ્યાવાળા તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે. સલે જીવ તેમનાથી પણ વિશેષ ધિક છે.
આઈ શુકલલેશ્યાવાળા જીવ બધાથી છા કહેવાય છે, તેનું કારણ એ છે કે તે કતિય પંચેન્દ્રિય તિય ચેમાં, મનુષ્યમાં અને લાન્તક આદિ કપોના દેવામાં જ મળી આવે છે. તેમની અપેક્ષાએ સંખ્યાત ગણું અધિક પચેન્દ્રિય તિય માં, મનુષ્યમાં તથા
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |