Page Text
________________
प्रज्ञापनासूत्रे
असंख्येयग्रदेशिकस्य पुद्गलस्कन्धस्य द्रव्यार्थतया तुल्यो भवति, 'पएसटयाए चाणवडिए' प्रदेशार्थतया - प्रदेशापेक्षया चतुःस्थानपतितो भवति, असंख्येयप्रदेशिकस्य पुद्गलस्कन्धस्य संख्याता संख्यातप्रदेश भाग गुणहानिवृद्धिभ्यां चतुः स्थानपतितत्वमवसेयम्, 'ठिइए चउट्ठाणचडिए' स्थित्या चतुःस्थानपतितो भवति, 'कालवणपज्जवेहिं तुल्ले' कृष्णवपर्ययेः तुल्यो भवति, 'अवसेसेहिं, वृष्णादि उवरिल्ल चउफासेद्दिय उहाणवडिए अवशेषैर्वर्णादिभिः, उपरितन चतुः स्पच पदस्थानपतितो भवति, 'ओगाहणट्टयाए चउडाणवडिए ' अवगाहनार्थतया - अवगाहनापेक्षया, चतुःस्थानपतितो भवति, एवं उकोसगुणकालएव ' एवम् - जघन्यगुणकालकयदेव, उत्कृष्टगुणकालकोऽपि असंख्येयमदेशिकः पुद् गलस्कन्धः अवगन्तव्याः, 'अजण्णमणुको सगुणकाल एवि एवं चेव, अजघन्याजुत्कृष्टगुणकाळकोsपि असंख्येयप्रदेशिकः पुद्गलस्कन्ध एवञ्चव - जयन्यगुण
• ८६२
गलस्कंध दूसरे जघन्यगुण काले असंख्यात प्रदेशी पुद्गलस्कंध से 'द्रव्य की अपेक्षा तुल्य होता है, प्रदेशों की अपेक्षा चतुःस्थानपतित होता है, अर्थात् असंख्यातमदेशी एक संबंध में दूसरे असख्यातप्रदेशी स्कंध की अपेक्षा असंख्यात भाग, संख्यात भाग, संख्यातगुण, असंख्यातगुण प्रदेशों को न्यूनाधिकता हो सकती है । स्थिति को अपेक्षा से वह चतुःस्थानपतित होता है कृष्ण वर्ण के पर्यायों से तुल्य होता है । प वर्णों तथा ऊपर के स्पर्शो की अपेक्षा से पह्रस्थानपतित होता है। अवगाहना की दृष्टि से चतुःस्थानपतित होता है।
L
उत्कृष्टगुण कृष्ण वर्ण वाले असंख्यातप्रदेशी पुद्गलस्कंध के विषय में भी इसी प्रकार कहना चाहिए । मध्यमगुण कृष्ण वर्ण वाले असंख्यात प्रदेशीस्कंध की प्ररूपणा भी ऐसी ही कहना चाहिए, मगर
પુદ્દગલ ખીજા જઘન્ય ગુણુકાળા અસખ્યાત પ્રદેશી પુદ્ગલ સ્ક્રુન્ધથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે, પ્રદેશાની અપેક્ષાએ ચતુ સ્થાન પતિત થાય છે, અર્થાત્ અસખ્યાત પ્રદેશી એક ન્યમાં ખીન્ત સખ્યાત પ્રદેશી સ્કન્ધની અપેક્ષાએ અસખ્યાત ભાગ, સખ્યાત ભાગ, સખ્યાત ગુણુ અસંખ્યાત ગુણુ પ્રદેશાની ન્યૂનાધિક્તા થઇ શકે છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ તે ચતુ.સ્થાન પતિત થાય છે. કૃષ્ણે વન પર્યાયથી તુલ્ય થાય છે. શેષ વર્ણાં તથા ઉપરના ચાર સ્પર્શીની અપેક્ષાએ પટસ્થાન પતિત થાય છે, અવગાહનાની દષ્ટિએ ચતુ સ્થાન પતિત થાય છે. ઉત્કૃષ્ટ ગુણ કૃષ્ણે વર્ણવાળા અસંખ્યાત પ્રદેશી પુદ્દગલ સ્કન્ધના વિષયમાં વહુ એ પ્રકારે કહેવુ જેટએ મધ્યમ ગુણુ કૃષ્ણ વર્ણવાળા અસયાત પ્રદેશી
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |