Page Text
________________
८२५
प्रशापना 'एवं असंखिज्जगुणकालएवि' एवम्-एकगुणकालकवदेव असंख्येयगुणकालकोऽपि पुद्गलो वक्तव्यः किन्तु-'णवरं सट्टाणे चउटाणवडि' नवरम्-पूर्वापेक्षया विशेपस्तु स्वस्थाने चतुस्थानपतितो भवति, संख्यातासंख्यातभागगुणहानि वृद्धिसंभवात्, ‘एवं अणंतगुणकालए वि' एवम् एकगुणकालक पुद्गलकरदेव अनन्तगुणकालकोऽपि पुद्गलो वक्तव्यः किन्तु ‘णवरं सहाणे छहाणवडिए' नवरम् पूर्वापेक्षया विशेषस्तु स्वस्थाने-स्वस्थानापेक्षया पट्स्थानपतितो भवति अनन्तगुणकालक पुद्गलस्य अनन्तासंख्यातसंख्यातभागगुणहानिवृद्धिसंभवात् ‘एवं जहा कालचण्णस्स वत्तव्यया भणिया तहा सेसाणवि चण्णगंधरसफासाणं वत्तव्यया भाणियचा जाव अणंतगुणलुक्खे' एवम्-पूर्वोक्तरीत्या यथा कृष्णवर्णस्य वक्तव्यता भणिता तथा शेषाणामपि वर्णगन्धरसस्पर्शानां वक्तव्यता भणितव्या यावद्-लोहित हरित पोतशुक्लवर्णादीनाम् एकादि-अनन्तगुणरूमपर्यन्तानां वक्तव्यता वक्तव्येत्याशयः ।।सूत्र०१३।। तो संख्यातभागगुण अधिक अथवा असंख्यातगुण अधिक होता है । इसी प्रकार असंख्यातगुण काले पुद्गल के संबंध में भी कहना चाहिए। किन्तु उसमें विशेषता यह हैं कि वह स्वस्थान में चतुःस्थानपतित होता है। अनन्तगुण काले पुद्गल की वक्तव्यता भी ऐसी ही हैं, परन्तु उसमें विशेषता यह है कि वह स्वस्थान में अर्थात् कृष्ण वर्ण की अपेक्षा पट्स्थानपतित हीनाधिक होता है क्योंकि अनन्त गुण काले एक पुद्गल में दूसरा अनन्त गुण काला पुद्गल अनन्तभागहीन, असंख्यातभाग हीन, संख्यातभाग हीन संख्यातगुण हीन, असंख्यात गुण हीन और अनन्तगुण हीन हो सकता है और यदि अधिक हो तो इसी प्रकार अधिक भी हो सकता है। जैसे कृष्ण वर्ण की वक्तव्यता कही, वैसे
તે સંખ્યાત ભાગ અધિક અથવા સંખ્યાત ગુણ અધિક હોય છે એ પ્રકારે અસંખ્યાત ગુણ કાળા પુદ્ગુગલના સમ્બન્ધમાં પણ કહેવું જોઈએ. કિન્તુ તેમા વિશેષતા એ છે કે તે સ્વસ્થાનમાં ચતુ સ્થાન પતિત થાય છે. અનન્ત ગુણ ગુણ કાળા પુદ્ગલની વક્તવ્યતા પણ એવી જ છે, પરંતુ તેમાં વિશેષતા એ છે કે તે સ્વસ્થાનમાં અર્થાત્ કૃષ્ણ વર્ણની અપેક્ષાએ સ્થાન પતિત હીનાધિક થાય છે, કેમકે અનન્ત ગુણ કાળા એક પુદ્ગલમાં બીજા અનત ગુણ કાળા પદ્રગલ અનન્ત ભાગહીન, અસંખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાત ભાગહીન, સા ખ્યાત ગુણહીન, અસંખ્યાત ગુણહીન અને અનન્ત ગુણહીન થઈ શકે છે-અને જે અધિક હોય તે એ ચારે પ્રકારે અધિક પણ થઈ શકે છે. જેમ કૃષ્ણ વર્ણની
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |