Page Text
________________
દૃષ્ટદ્
प्रज्ञापासू
"
न्तगुणाभ्यधिको वा भवति जघन्यस्थितिकेऽपि नैरयिके त्रीणि अज्ञानानि केषाञ्चित् कदाचित्कतया अवसेयानि संमूछिमा संज्ञिपञ्चेन्द्रियेभ्यः उत्पन्नानामपर्याप्तावस्थायां विभङ्गज्ञानाभावात् 'एवं उक्कोसठिइए वि' एवम् उक्तरीत्या उत्कृष्टस्थितिकोऽपि नैरयिकः उत्कृष्टस्थितिकस्य नैरयिकस्य द्रव्यार्थतया तुल्यः, अवगाहनातया चतुःस्थानपतितः उत्कृष्टस्थितिकस्य नैरयिकस्यावगाहनाया जघन्येनाङ्गुलासंख्येयभागादारभ्योत्कृष्टेन पञ्चधनुःशतानामुपलभ्यमानत्वात् स्थित्या तुल्यः, वर्णादिभिः पदस्थानपतितो भवति, तथैव - 'अजहण्णमणुकोस ठिइएवि' अजघ न्यानुत्कृष्ट स्थितिकोऽपि नैरचिकः अजघन्यानुत्कृष्टस्थितिकस्य नैरयिकान्त
जघन्य स्थिति वाले नारक में तीन अज्ञान क्वचित् कदाचित् ही पाये जाते हैं क्योंकि संमूर्छिम असंज्ञी पंचेन्द्रियों से जो जीव नरक में उत्पन्न होते हैं उनमें अपर्याप्त दशा में विभंगज्ञान नही होता है ।
3
इसी प्रकार उत्कृष्ट स्थिति वाला एक नारक दूसरे उत्कृष्ट स्थिति वाले नारक से द्रव्य की दृष्ट से तुल्य है मगर अवगाहना से चतुःस्थानपतित होता है, क्योंकि उत्कृष्ट स्थिति वाला नारक अंगुल के असंख्यातवें भाग से लेकर पांच सौ धनुष्य तक की अवगाहना वाला होता है ।
उत्कृष्ट स्थिति वाला एक नारक दूसरे से स्थिति में तुल्य होता किन्तु वर्णादि से षट्स्थानपतित होता है ।
इसी प्रकार मध्यम स्थिति वाले नारक के विषय में भी समझना चाहिए, अर्थात् मध्यम स्थिति वाला एक नारक मध्यम स्थिति वाले
સ્થિતિવાળા નારકમાં ત્રણ અજ્ઞાન કવચિત્ કદાચિત્ જ મળી આવે છે. કેમકે સમૂમિ અસ'ની પચેન્દ્રિયાથી જે જીવ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેએામાં અપર્યાપ્ત દશામાં વિલ ગજ્ઞાન થતુ નથી.
એજ પ્રકારે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા એક નારક ખીજા ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા નારથી દ્રવ્યની દૃષ્ટિએ તુલ્ય છે. પ્રદેશેાની અપેક્ષાએ પણ તુલ્ય છે પણ અવગાહનાથી ચતુઃસ્થાન પતિત થાય છે, કેમકે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા નારક અંશુલના અસખ્યાતમા ભાગથી લઇને પાચસે ધનુષ સુધીની અવગાહનાવાળા થાય છે. ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ વાળા એક નારક બીજા નારકથી સ્થિતિમાં તુલ્ય હેાય છે. પરન્તુ વર્ણાદિથી ષટસ્થાન પતિત થાય છે.
એ રીતે મધ્યમ સ્થિતિવાળા ખીન્ન નારકના વિષયમા પણ સમજવું જોઇએ અર્થાત્ મધ્યમ સ્થિતિવાળા એક નારક મધ્યમ સ્થિતિવાળા ખીજા નારકથી
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |