Page Text
________________
प्रबोधिनी टीका पद ५ सू. ६ नैयिकाणां पर्यायनिरूपणम्
६४१
संख्येयभागादारभ्य यावदङ्गुला संख्येयभागन्युनानि पञ्च धनुः शतानि नावत् प्रमाणतया सामान्यनैरयिकवत् अवगाहनापेक्षया उक्त चतुःस्थानपतितत्वं संभति, इत्याशयः, 'ठिईए सिय हीणे सिय तुल्ले सिय अन्सहिए' स्थित्या - आयुः कर्मानुभवलक्षण स्थित्यपेक्षया अजयन्यालुत्कृष्टा वाहनको नैरयिकः अजघन्यानुत्कृष्टावगाहनकस्य नैरयिकस्य, रगात् कदाचित् कीनोमन स्यात् कदाचित् तुल्यो भवति, स्यात् - कदाचित् अभ्यधिको भवति, तत्र 'ज३ होणे असंखिज्जभागही वा, संखिज्जभाग हीणे वा' यदा दीनो विवक्षितस्तदा असंख्येयभाग tatar, संख्येयमानो वा, 'संखिज्जगुणहोणे वा, अभंखिजगुणहीणे वा' संख्येयगुण हीनो वा, असंख्येयगुण होनो वा भवनि इनिचतुःस्थानपतितत्वम्, गाहना के समान नियत एक स्थान नहीं है । सर्व जघन्य अंगुल का असंख्यातवां भाग जघन्य अवगाहना है और पांच सौ धनुष उत्कृष्ट अवगाहना । इसके घीच की जितनी भी अवगाहनाएं होती हैं, वे सव मध्यम अवगाहना की श्रेणी में ही सम्मिलित हैं । इस प्रकार सर्व जघन्य अंगुल के असंख्यातवें भाग से अधिक से लगाकर अंगुल का असंख्यातवां भाग कम पांचसो धनुष की अवगाहना मध्यम अवगाहना समझनी चाहिए। यह अवगाहना सामान्य नारक की अवगाहना के समान चतुःस्थानपतित हो सकती है ।
अजघन्य - अनुत्कृष्ट अवगाहना वाला एक नारक दूसरे नारक से स्थिति की अपेक्षा हीन भी हो सकता है, तुल्य भी हो सकता है और अधिक भी हो सकता है । अगर हीन हो तो असंख्यात भाग हीन, संख्यात भाग हीन, संख्यातगुण हीन अथवा असंख्यातगुण
હેતુ. સ` જધન્ય અંગુલના અસ ખ્યાતમેા ભાગ જઘન્ય અવગાહના છે અને પાંચસેા ધનુષ ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના છે. તેની વચમા જેટલી પણ અવગાહનાએ અને છે. તે બધી મધ્યમ અવગાહનાની શ્રેણિમોજ સ મિલિત છે. એ પ્રકારે સર્વ જઘન્ય અંશુલના અસંખ્યાતમા ભાગથી અધિક જોડીને અનુલના અસખ્યાતમા ભાગ કહ્યો. પાંચસે ધનુષની અવગાહના મધ્યમ અવગાહના સમજવી જોઇએ. આ અવગાહના સામાન્ય નારકની અવગાહનાના સમાન ચતુસ્થાન પતિત બની શકે છે.
અજઘન્ય-અનુષ્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા એક નારક મીત નારકથી સ્થિતિની અપેક્ષાએ હીન પણ બની શકે છે તુલ્ય પણ બની શકે છે અને અધિક પણ થઈ શકે છે. અગર હીન થાય તે અસંખ્યાત ભાગડ્ડીન, સખ્યાત ભાગહીન, સંખ્યાતગુણુ હીન, અથવા અસ`ખ્યાત ગુúહીન થઈ શકે છે. એ રીતે
प्र० ८१
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |