Page Text
________________
ान
२९८
गुणाओ' तिर्यग्लोके 'तिर्यग्लोकप्रतरवर्तिन्यो चानव्यन्तरदेव्य: संख्येयगुणा भवन्ति वनव्यन्तरदेव विषयप्रागुक्तयुक्तेः ।
अथ ज्योतिष्काणा मल्पबहुत्वं प्रतिपादयति । खेत्ताणुवारणं' क्षेत्रानुपातेन क्षेत्रानुसारेण प्ररूप्यमाणा 'सव्वत्योवा जोइसिया देवा उडलोए' सर्व स्तोकाः सर्वेभ्योऽल्पाः ज्योतिष्का देवा ऊर्ध्वलोके ऊर्ध्वलोकप्रतरसंरपशिनो भवन्ति, मन्दरे कतिपयानां जिनेन्द्रजन्ममहोत्सवादौ कतिपयानाम् अञ्जनदधिमुखे अटादिकार्थम् कतिपयांनां मन्दरादिषु क्रीडार्थ गमनसंभवात्, तेभ्यः-‘उडूलोयतिरियलोए असंखेज्जगुणा' ऊर्ध्वलोकतिर्यग्लो के प्रागुप्रतरद्वये सन्त ज्योतिष्का असंख्येयगुणा भवन्ति, तत्प्रतरद्वयस्य प्रत्यासन्नउनकी अपेक्षा तिर्यग्लोक में संख्यातगुणी हैं । इन के अल्पबहुत्व मैं वही युक्तियों यथायोग्य समझ लेनी चाहिए जो देवों के सम्बन्ध में कही गई है ।
ज्योतिष्क देवों का अल्पबहुत्व - क्षेत्र के अनुसार सब से कम ज्योतिष्क देव ऊर्ध्वलोक में अर्थात् ऊर्ध्वलोक नामक प्रतर का स्पर्श करनेवाले हैं, क्योंकि कुछ ज्योतिक देव तीर्थंकर के जन्ममहोत्सव आदि के अवसर पर मन्दर पर्वत पर जाते हैं, कुछ अंजनपर्वत एवं दधिमुख नामक पर्वत पर अठाई महोत्सव करने जाते हैं और कति पय मन्दर आदि पर क्रीडा करने के निमित्त जाते हैं । ये सब घोडे ही होते हैं । इनकी अपेक्षा ऊर्ध्वलोक-तिर्यग्लोक में असंख्यातगुणा अधिक हैं, क्योंकि ये दोनों प्रतर सन्निकट होने से कोई-कोई ज्योतिष्क अपने स्थान में स्थित रहकर भी इनका स्पर्श करते हैं, कोई वैक्रियसमुद्घात करके आत्मप्रदेशों रो स्पर्श करते हैं और कोई कोई ऊर्ध्वलोक में વર્તિની સ ખ્યાતગણી છે. તેના કરતાં તિગ્લેકમાં સખ્યાતગણી છે. તેઓના અલ્પહુપણામાં એજ યુક્તિયેા કે જે દેવાના સંધમાં કહેવામાં આવેલ છે. તેજ યથાયેગ્ય રીતે સમજી લેવી.
Cat
જ્યાતિષ્ઠ દેવાના અલ્પ અહુ પણાનું કથન— ક્ષેત્રના પ્રમાણે સૌથી એછા, જ્યાતિષ્ક દેવા
લાકમા અર્થાત્ ઊ
લાક નામના પ્રતરાના સ્મશ કરવા વાળા છે. કેમકે કેટલાક જ્યેાતિષ્ક દેવા તીર્થંકરના જન્મ મહાત્સવ વિગેરે અવસરપર સદર પર્વત પર જાય છે. કેટલાક અંજન પર્વત પર અને દધિમુખ નામના પતિ પર અઠાઈ મહેાત્સવ કરવા માટે જાય છે. અને કેટલાક મદર વિગેરે પતાની ઉપર ક્રીડા કરવા નિમિત્તે જાય છે. એ બધા ઘેાડાજ હાય છે. તેમના કરતા ઊર્ધ્વલેાક–તિય -
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |