________________
२१८
प्रहापमास्त्र संयतासंयता असंख्येयगुणाः, नो संयता नो ऽसंयता नो संयतासंयताः अनन्तगुणाः, असंयताः अनन्तगुणाः, द्वारम् १२॥सू० १७॥ _____टीका-अथ संयतद्वारमधिकृत्य जीवाल्प बहुसादिकं प्ररूपयितुमाह-एएसि णं भंते ! जीवाणं' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! एतेषां खलु वक्ष्यमाणानां जीवानाम् 'संयताणं' संयतानाम् 'असंजयाणं' असंयतानाम् 'संजयासंजयाणं' संयतासंयतानाम् 'नो संजय नो असंजय नो संजयासंजयाण य कयरे कयरेहितो' नो संयत नो ऽसंयत नो संयतासंयताञ्च मध्ये कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा ?' अल्पा वा, बहुका वा, तुल्या वा, विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा असंखेलगुणा) संयतासंयत असंख्यातगुणा हैं (नो संयता नो असंजया नो संयतासंयता अणंतगुणा) जो संयत नहीं, असंयत नहीं, संयतासंयत नही वे अनन्त गुणा हैं (असंजया) असंयत (अनंतगुणा) अनन्त गुणा हैं। ____टीकार्थ-अब संयतद्वार के आधार पर जीवों के अल्पबहुत्व का निरूपण किया जाता है
श्री गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन संयत अर्थात् संयमवान्, असंयत अर्थात् असंयमी, संयतासंयत अर्थात् संयमासंयमी तथा नो संयत नो असंयत नो संयतोसंयत अर्थात् जो संयमवान्, असंयमी या संयमासंयमी अर्थात् देशसंयमी नहीं है अर्थात् सिद्ध जीव हैं, उनमें कौन किससे अल्प, बहत, तुल्य अथवा विशेषाधिक हैं ? भगवान उन्तर देते हैं-हे गौतम ! सबसे कम जीव संयमी छे (संजयासंजया असखेज्जगुणा) स यतासयत अस भ्याग छ (नो संजया नो असंजया नो संयतासंयता अणंतगुणो) २ सयत नथी मयत नथी, संयतासयत नयी ते मनन्त छे. (असंयता) मस यत (अनन्तगुणा) अनन्ताय छे.
ટીકાર્ય—હવે સયત કારને આધાર પર જીના અલ્પ બહત્વનું નિરૂપણ કરાય છે
શ્રીગૌતમસ્વામી પ્ર”ન કરે છે–હે ભગવન્! આ સયત અતિ સંચમવાનું, અસંયત અર્થાત્ અસ યમી, સંયતાસંયત અર્થાત સંયમસંયમી તથા ને સંયત ને અસંયત ને સંતાસંયત અર્થાત્ જે સંયમવાનું અસ યમી અગર સયમાસંયમી અર્થાત્ દેશ સ યમી નથી અર્થાત્ સિદ્ધ જીવ છે, તેમાં કેણ કેનાથી અપ, ઘણા, તુલ્ય, અથવા વિશેષાધિક છે?
