________________
२०२
प्रज्ञापमास्त्र तुल्या वा, विशेषाधिका वा भवन्ति, भगवान् उत्तरयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा जीवा सुक्कलेस्सा' सर्वस्तोकाः सर्वभ्योऽल्पाः, जीवाः शुल्कलेश्या भवन्ति, शुक्ला लेश्या येषां ते शुक्लले श्याः इत्यर्थः, लान्तकादिषु अनुत्तरान्तेषु वैमानिकदेवेषु कतिपयेषु च गर्भव्युत्क्रान्तिकेषु कर्मभूमिकेषु संख्येयवीयुकेषु मनुष्येपु तिर्यस्त्रीपुंसेमु च कतिपयेमु संख्येयवर्पायुप्केषु शुक्ललेश्यायाः संभवात्, तेभ्यः 'पम्हलेस्सा संखेज्जगुणा' पद्मलेश्याः संख्येयगुणा भवन्ति, पालेश्यायाः सनत्कुमारमाहेन्द्रब्रह्मलोककल्पवासिदेवेषु प्रचुरगर्भव्युत्क्रान्तिकेषु गर्मभूमिजेषु संख्येयवर्पायुप्केषु मनुष्यस्त्रीपुंसेलु तथा गर्भव्युत्क्रान्तिकतिर्यग्योनिकस्त्रीपुंसेसु संख्येयवर्पायुप्केपु सद्भावात्, सनत्कुमारादि देवादीनाञ्च समुदितानां लान्तकादिदेवादिभ्यः संख्येयगुणत्वात् शुक्ललेश्या
श्री भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! सबसे कम जीव शुक्ललेश्या वाले हैं, क्योंकि शुक्ललेश्या सिर्फ लान्तक से लगा कर अनुत्तरोपपातिक वैज्ञानिक देवों में, कतिपय गर्भज कर्मभूमि के संख्यात वर्ष की आयु वाले मनुष्यों में तथा कतिपय संख्यात वर्ष की आयु वाले तिर्थच स्त्री-पुरुषों में ही पाई जाती है। शुक्ललेश्या वालों की अपेक्षा पद्मलेश्या वाले संख्यात गुणा हैं, क्योंकि वह सनत्कुमार, माहेन्द्र तथा ब्रह्मलोक कल्प के निवासी देवों में, बहुसंख्यक गर्भज कर्मभूमिज संख्यात वर्ष की आयु वाले मनुष्य स्त्रीपुरुषों में तथा संख्यात वर्ष की आयु वाले गर्भज तिर्थच स्त्री-पुरुषों में पाई जाती है और ये सनत्कुमार देव आदि लान्तक देव आदि से संख्यातगुणा अधिक हैं, इस कारण शुक्ललेश्या वालों से पद्मलेश्या वाले संख्यात
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! બધાથી ઓછા જીવ શુકલ લેશ્યાવાળા છે, કેમકે શુકલ લેશ્યા ફકત લાન્તકથી લઈને અનુત્તરપપાતિક વિમાનિક દેવમા, કેટલાક ગર્ભનકર્મ ભૂમિના સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા મનુષ્યમાં તથા કતિય સ ખ્યાત વર્ષની આયુવાળા તિર્થં ચ સ્ત્રી પુરૂમાં જ મળી આવે છે. શુકલ લેશ્યાવાળાઓની અપેક્ષાએ પદ્મશ્યાવાળા સંખ્યાત ગણે છે, કેમકે તે સનસ્કુમાર, મહેન્દ્ર તથા બ્રહ્મલેક કલ્પના નિવાસીદેમા, બહુસંખ્યક ગજ કર્મભૂચિજ સંધ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા મનુષ્ય સ્ત્રી પુરૂષોમાં તથા સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા ગર્ભજ તિર્યંચ સ્ત્રી પુરૂમાં મળી આવે છે અને આ સનકુમારદેવ આદિ લાન્તક દેવ આદિથી રસ ખ્યાત ગણું અધિક છે, એ કારણે શુકલ લેશ્યા વાળાએથી પદ્મ લેશ્યાવાળ સંખ્યાત