Page Text
________________
प्रमैयवाधिनी टीका पद ३ सू.९ सूक्ष्मयादरपृथिवीकायिकाद्यल्पवहुत्वम् १८३ ऽपि 'मुहुम तेउकाइया पन्जत्तया संखेजगुणा' सूक्ष्मतेजाकायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, गौतमः पृच्छति-'एएसि णं अंते ! मुहुम वाउकाइयाणं' हे भदन्त ! एतेपां खलु सूक्ष्म वायुकायिकानाम्, 'वायर वाउ-- काइयाण य वादर वायुकायिकानाञ्च 'पज्जत्तापज्जत्ताणं' पर्याप्तापर्याप्तकानां मध्ये 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, वहुया'वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा ?' अल्पा वा, वहुका वा, तुल्या वा, विशेपाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा वायर वाउकाइया पज्जत्तया सर्वस्तोकाः-सर्वेभ्योऽल्पाः, वादरवायु क्रायिकाः पर्याप्तकाः भवन्ति, तेभ्योऽपि 'वायर वाउकाइया अपज्जत्तया असंखेज्जगुणा' वादरवायुकायिकाः अपर्याप्तकाः असंख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि, 'सुहम वाउकाइया अपज्जत्तया असंखेजगुणा' सक्ष्म वायुकायिकाः अपर्याप्तकाः असंख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि 'मुहुम ख्यात गुणा हैं और उनकी अपेक्षा सूक्ष्म तेजस्कायिक पर्याप्त संख्यात गुणा हैं। इसका कारण पहले बतलाया जा चुका है।
श्री गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन सूक्ष्म वायुकायिकों और बादर वायुकायिकों के पर्याप्तों और अपर्याप्तों में कौन किससे अल्प, वहत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ?
श्री भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! सबसे कम वादर वायुकाय के पर्याप्तक हैं, उनकी अपेक्षा वाद वायुकाय के अपर्याप्त असंख्यात गुणा हैं, उनकी अपेक्षा सूक्ष्म वायुकाय के अपर्याप्त असंख्यात गुणा हैं और उनकी अपेक्षा भी सूक्ष्म वायुकाय के पर्याप्तक संख्यात गुणा हैं।
श्री गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन सूक्ष्म वनस्पतिઅપર્યાપ્તક અસં યાતગણી છે, અને તેના કરતાં સૂક્ષ્મ તેજસ્કાયિક પર્યાપ્તક સંખ્યાતગણું છે, તેનું કારણ પહેલાં કહેવામાં આવી ગયેલ છે.
ગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે હે ભગવન્ ! આ સૂક્ષ્મ વાયુકાયિકે અને બાદર વાયુકાચિકેના પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તકમાં કણ કેનાથી અ૫, ઓછા, વધારે, સરખા અને વિશેષાધિક છે ? ઉત્તર આપતાં ભગવાન શ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ ! સૌથી ઓછા બાદર વાયુકાયના પર્યાપ્તકે છે, તેના કરતાં બાદર વાયુકાયના અપર્યાપ્તક અસંખ્યાતગણી છે. તેના કરતાં સૂમ વાયુકાયના અપર્યાપ્તક અસંખ્યાતગણુ છે, અને તેના કરતાં સૂમ વાયુકાયના પર્યાપ્તક સંખ્યાતગણુ છે.
ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરતાં કહે છે કે-હે ભગવન્ ! આ સૂમ વનસ્પતિ
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |