________________
प्रमेयवोधिनी टीका पद ३ सू.६ सूक्ष्मयादरकायद्वारनिरूपणम् प्रभूतासंख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमाणत्वात् 'सुहुम आउकाइया विसेसाहिया' सूक्ष्माप्कायिकाः विशेषाधिका भवन्ति तेषां प्रभूततरासंख्येयलोकाकाशप्रदेश प्रमाणत्वात्, तेभ्यः 'सुहुम वाउकाइया विसेसाहिया' सूक्ष्म वायुकायिका विशेपाधिका भवन्ति, तेपां प्रभूततमासंख्येयलोकाकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात्, तेभ्यः 'मुहुम निगोदा असंखेज्जगुणा' सूक्ष्मनिगोदाः, निगोदः-अनन्तजीवाश्रयकशरीरम् असंख्येयगुणा भवन्ति सूक्ष्मनिगोदानां सर्वलोकापन्नतया प्रतिगोलकमसंख्येयप्रमाणत्वात् तेभ्यः 'मुहुम वणस्सदकाइया अणंतगुणा' सूक्ष्म वनस्पतिकायिकाः अनन्तगुणा भवन्ति, प्रतिनिगोदमनन्तानां जीवानां सद्भावात् तेभ्योऽपि 'सुहमा विसेसाहिया' सूक्ष्माः समुच्चयजीवाः विशेषाधिका भवन्ति । सूक्ष्म पृथिवीकायिकादीनामपि तत्र समावेशात्, अथ समुच्चयजीवादीनामेवा: क्योंकि वे प्रभूत असंख्यात लोकाकाश प्रदेशों के बराबर हैं। उनकी अपेक्षा सूक्ष्म अप्कायिक विशेषाधिक हैं, क्योंकि वे प्रभूततर (और अधिक) असंख्यात लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर हैं। उनकी अपेक्षा सूक्ष्म वायुकायिक विशेषाधिक हैं, क्योंकि वे प्रभूततम असंख्यात लोकाकाशों के प्रदेशों के बराबर हैं। उनकी अपेक्षा सूक्ष्म निगोद असंख्यात गुणा हैं । जो अनन्त जीव एक शरीर के आश्रय में रहते हैं, वे निगोद जीव कहलाते हैं। सूक्ष्म निगोद के जीव समस्त लोक में व्याप्त हैं और एक-एक गोलक में असंख्यात-असंख्यात होते हैं। उनकी अपेक्षा सूक्ष्म वनस्पतिकायिक अनन्तगुणा हैं, क्योंकि प्रत्येक निगोद में अनन्त जीव होते हैं । समुच्चय सक्षम जीव उनकी अपेक्षा भी विशेषाधिक हैं, क्योंकि सूक्ष्म पृथिवीकायिक आदि का भी उनमें समावेश हो जाता है। ખ્યાત લોકાકાશ પ્રદેશના બરાબર છે. તેમની અપેક્ષાએ જળકાય વિશેષાધિક છે કેમકે તેઓ અતિ ઘણું છે. અસંખ્યાત લેકાકાશના પ્રદેશના બરાબર છે. તેમની અપેક્ષાએ સૂફમવાયુકાચિક વિશેષાધિક છે, કેમકે તેઓ પ્રભૂતતમ અસં. ખ્યાત લેકાકાશના પ્રદેશના બરાબર છે. તેમની અપેક્ષાએ સૂક્ષ્મ નિગેદ અસંખ્યાત ગણું છે. જે અનન્ત જીવ એક શરીરના આશ્રયથી રહે છે, તે નિગોદ જીવ કહેવાય છે. સૂમ નિગદના જીવ સમસ્ત લેકમાં વ્યાપ્ત છે અને એક એક ગોલકમાં અસંખ્યાત-અસંખ્યાત હોય છે. તેમની અપેક્ષાએ સૂમ વનસ્પતિકાયિક અનન્તગણ છે, કેમકે પ્રત્યેક નિગદમાં અનન્ત જીવ હોય છે. સમુચ્ચય સૂમ છવ તેમની અપેક્ષાએ પણ વિશેષાધિક છે, કેમકે સૂકમપૃથ્વીકાયિક આદિનો પણ તેમાં સમાવેશ થઈ જાય છે.