________________
प्रज्ञापनासू
९२
हिया' अष्कायिकाः पर्याप्तकाः विशेषाधिका भवन्ति प्रागुक्तयुक्तेः तेभ्यः 'वाउकाइया पज्जत्ता विसेसाहिया' वायुकायिकाः पर्याप्तकाः विशेषाधिका भवन्ति तेभ्यो - 'वणस्सइकाइया अपज्जत्ता अनंतगुणा' वनस्पतिकायिका अपर्याप्तका अनन्तगुणा भवन्ति तेषामनन्तगुणत्वात् तेभ्यः 'सकाइया अपज्जतगा विसेसा - हिया' सकायिकाः अपर्याप्तका विशेषाधिका भवन्ति तत्र द्वीन्द्रियादीनां सच्चात्, तेभ्यो 'वणस्सइकाइया पज्जत्तगा संखेज्जगुणा' वनस्पतिकायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणा भवन्ति तेभ्यः 'सकाइया पज्जत्तगा विसेसाहिया' सकायिकाः पर्याप्तकाः विशेषाधिका भवन्ति, तेभ्यः 'सकाइया विसेसाहिया' सकायिका विशेपाधिका भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेरित्याशयः ॥ ५ ॥
सूक्ष्मवादरकायद्वारवक्तव्यता
मूलम् - एएसि णं भंते! सुहुमाणं सुहुमपुढविकाइयाणं सुहुम आउकाइयाणं सुहुमते उकाइयाणं, सुहुमवाउकाइयाणं, सुहुमवणस्सइकाइयाणं, सुहुमनिओयाणं कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा, बहुया वा, तुला वा, विसेसाहिया वा ? गोयमा ! सवत्थोवा सुहुम तेउकाइया, सुहुमपुढविकाइया विसेसाहिया, सुहुम आउकाइया विसेसाहिया, सुहुमवाउकाइया विसेसाहिया, विशेषाधिक हैं, इसका कारण पहले कहा जा चुका है । वायुकाय के पर्याप्त उनसे भी विशेषाधिक हैं । वनस्पतिकाय के अपर्याप्त उनकी अपेक्षा अनन्तगुणा हैं । सकायिक अपर्याप्त उनसे भी विशेषाधिक हैं, क्योंकि सकायिकों में द्वीन्द्रिय आदि सबका समावेश होता है । वनस्पतिकाय के पर्याप्त उनसे भी संख्यातगुणा अधिक हैं । पर्याप्त सकायिक उनसे विशेषाधिक हैं । सकाधिक जीव उनसे भी विशेषाधिक है, इसका कारण पूर्ववत् समझ लेना चाहिए ।
---
અપેક્ષાએ પર્યાપ્ત સંખ્યાત ગણા છે. પૃથ્વીકાયના પર્યાપ્ત તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે, કેમકે અપર્યાપ્તાની અપેક્ષાએ પર્યાપ્ત વિશેષાધિક છે. જળકાયના પર્યાપ્ત તેમનાથી વિશેષાધિક છે. તેનુ કારણ આગળ કહેવાઇ ગએલુ છે. વાયુકાયના પર્યાપ્ત તેમનાથી વિશેષાધિક છે. વનસ્પતિકાયના અપર્યાપ્ત તેમની અપેક્ષાએ અનન્ત્ર ગણા છે સકાયિક અપર્યાપ્ત તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે. કેમકે સાયિકામાં દ્વીન્દ્રિય આઢિ બધાનેય સમાવેશ થાય છે. વનસ્પતિકાયના પર્યાપ્ત તેમનાથી પણ અસ ખ્યાત ગણા અધિક છે. પર્યાપ્ત સકાયિક જીવ તેમનાથી પણ વિશેષાધિક છે તેનું કારણ પૂર્વાવત સમજી લેવુ જોઇએ ૫ પ ॥