________________
मोतिका टीका प्र.१० सू.१५३ जीवानां नवविधत्वनिरूपणम् १५३१ भगवानाह-'गोयमा ! सव्वत्थोवा अपढमसमयमणूसा' सर्वस्तोका अल्पा-अप्रथ मसमयमनुष्याः 'अपढमसमयणेरइया असंखेजगुणा अपढमसमयदेवा असंखेजगुणा अपढमसमयतिरिक्खजोणिया अणंतगुणा' पूर्वपूर्वेभ्यः क्रमशः परे परेऽप्रथमसमयनैरयिकाः अप्रथमसमयदेवाः असंख्येयगुणा भवन्ति । ततोऽपि अप्रथमसमयतिर्यग्योनिका अनन्तगुणा भवन्ति ! अथ तृतीयमल्पवहुत्वम्-'एएसिणं भंते ! पढमसमयनेरइयाणं-अपढमसमयनेरइयाण य कयरे कयरेहितो.' एतेषां खलु भदन्त ! प्रथमसमयनैरयिकाणामप्रथमसमयनैरयिकाणां च कतरे कौन किसकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किसके बरावर हैं ? और कौन किसकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं'गोयमा ! सव्वत्थोवा अपढमसमयमणूसा' हे गौतम ! सब से कम अप्रथमसमयवर्ती मनुष्य हैं। इनकी अपेक्षा 'अपढमसमयणेरड्या असंखेज्जगुणा' जो अप्रथललमयवर्ता नैरयिक हैं वे असंख्यातगुणें अधिक हैं । इनकी अपेक्षा 'अपढम समय देवा असंखेज्जगुणा' जो अप्रथम समयवतो देव हैं वे असंख्यातगुणें अधिक हैं इनकी अपेक्षा जो 'अपढम समयतिरिक्खजोणिया अणंतगुणा०' अप्रथम समयवर्ती तिर्यग्योनिक जीव हैं वे अनन्तगुणें अधिक हैं।
तृतीय प्रकार का अल्पबहुत्व इस प्रकार से है-'एएसि णं भंते ! 'पढमसमय. नेरइयाणं अपढमसमयणेरइ० य कयरे० २' हे भदन्त ! इन प्रथम समयवर्ती नैरयिकों के और अप्रथम समयवर्ती नैरयिकों के बीच में कौन किसकी अपेक्षा अल्पादि विशेषणों वाले हैं ? इसके उत्तर સમયવતી મનુષ્યમાં અને અપ્રથમસમયવતી દેવામાં કણ કેના કરતાં અલ્પ છે? કેણ કેના કરતાં વધારે છે? કે કેની બરાબર છે? અને કેણ તેના કરતાં વિશેષાધિક છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને
डे छे -गोयमा सव्वत्थोवा अपढमसमयमणूसा' गौतम सौथी माछा मप्रथम समयक्ती मनुष्य छे. तेना ४२di 'अपढमसमयनेरइया असंखेजगुणा' જે અપ્રથમસમયવતી નરયિક છે તેઓ અસંખ્યાતગણુ વધારે છે. તેના ४२तi 'अपढमसमयदेवा असंखेज्जगुणा' मप्रथमसमयक्ती हे। छे ते अस. भ्याग पधारे छ. तेन। ४२di रे 'अपढमसमयतिरिक्खजोणिया अणेत गुणा' मप्रथम समयवती तिव्यनि४ छे, तो मनतम पारे छे.
ત્રીજા પ્રકારનું અ૫ બહત્વ આ પ્રમાણે છે. 'एएसि ण भते पढमसमय० नेरइयाण अपढमसमयनेरइयाण कचरे कयरे' હે ભગવન્ આ પ્રથમસમયવતી નરયિક અને અપ્રથમસમયવતી ને.