________________
१४४२
जीवाभिगमसूत्र सितस्य केवलदर्शनिनो नास्त्यन्तरम्-अपर्यवसितत्त्वात् । 'अप्पावहुयं०' अल्पवहुत्वं भदन्त ! कतरेभ्य एपाम् ? भगवानाह-गौतम ! 'सव्वत्थोवा ओहिदसणी' सर्वस्तोका अवधिदर्शनिनः, देव-नारक-कतिपयगर्भज तिर्यक् पञ्चन्द्रिय मनुनानामेव केवलदर्शनभावात् । 'चक्खुदसणी असंखेज्जगुणा' चक्षुदर्शनिनोऽसंख्येयगुणाः, संमूछिम तिर्यक् पञ्चेन्द्रिय चतुरिन्द्रियाणामपि दर्शनभावात् । केवल दसणी अणंतगुणा' केवलदर्शनिनोऽनन्तगुणाः एभ्यः सिद्धानामानन्त्यात् । अयम्बु दंसणी अणंतगुणा' एभ्योऽनन्तगुणा अचक्षुर्दर्शनिनः, एकेन्द्रियाणामपि तत्सत्यात् 'अहवा समय में ही किसी २ जीव को अवधिदर्शन का पुनः लाल हो जाता है कहीं कहीं एक अन्तर्मुहूर्त का व्यवधान कहा गया है सो इस व्यवधान के बाद पुनः जीव को अवधिदर्शन का लाभ हो जाता है तथा अवधिदर्शन वाले का उत्कृष्ट से अन्तर वनस्पतिकाल प्रमाण है अवधिदर्शनी अवधिदर्शन के छूट जाने पर इतने काल के बाद पुन: अवधिदर्शन को प्राप्त कर लेता है। 'केवल दंसणिस्स पत्थि अंतरं' केवलदर्शन वाले का अन्तर नहीं होता है। क्योंकि यह सादि अपर्यवसित होता है। _ 'अप्पा' इनके अल्पवहुत्व का विचार-सव्वस्थोरा ओहिदसणी, चक्खुदंसणी असंखेजगुणा केवलदसणी अणंतगुणा अचक्खुदंसणी अणंतगुणा' सबसे कम अवधिदर्शनी है क्योंकि यह अवधिदर्शन देवों में नारकों में कतिपय गर्भज तिर्यक् पञ्चेन्द्रियों में और मनुष्यों में ही पाया जाता है। इनकी अपेक्षा चक्षुदर्शनी असंख्यातगुणें કેમકે અવધિદર્શનને પ્રતિપાત થયા પછીના સમયમાં જ કઈ કઈ જીવને અવધિદર્શનને ફરીથી લાભ થઈ જાય છે. ક્યાંક ક્યાંક એક અંતમુહૂર્તનું વ્યવધાન કહેવામાં આવેલ છે. તે એ વ્યવધાનની પછી ફરીથી જીવને અવધિદર્શનને લાભ થઈ જાય છે. તથા અવધિદર્શન વાળાઓનું ઉત્કૃષ્ટથી અંતર વનસ્પતિ કાળ પ્રમાણનું કહેલ છે. અવધિદર્શની અવધિદર્શન છૂટિ ગયા પછી એટલા સમય પછી ફરીને અવધિદર્શન પ્રાપ્ત કરી લે छ. 'केवलइसणिस्स णत्यि अतरं' व श पाणामार. मत२ डातु नथी. કેમકે તેઓ સાદિ અપર્યાવસિત હોય છે.
તેમના અલ્પ બહત્વનું કથન 'सव्वत्थोवा ओहिदसणी, चक्खुदंसणी असंखेज्जगुणा केवलदसणी अणंतગુ’ સૌથી ઓછા અવધિ દર્શનવાળા છે. કેમકે આ અવધિદર્શન દેવામાં નારકોમાં કેટલાક ગર્ભજ તિયચ પંચેન્દ્રિમાં અને મનુષ્યમાં જ મળે છે. તેના કરતાં ચક્ષુદશની અસંખ્યાત ગણું વધારે છે. કેમકે આ ચક્ષુદશન