Page Text
________________
प्रमैयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१४७ जीवानां चातुर्विष्यनिरूपणम् १४५७ प्रकारेण-एक पल्योपमशतं पूर्वकोटि पृथक्त्वाऽभ्यधिकम् एकेन प्रकारेणदशौता पल्योपमशतम् दशाधिकपल्योपमशतमित्यर्थः । उत्कर्पण-दशोत्तरं पल्योपमशतं पूर्वकोटि पृथक्त्वाऽभ्यधिकम् एकेन प्रकारेण-जघन्येनैकं समयम्पम की है इसका तात्पर्य ऐसा है कि कोई युवति उपशम श्रेणि में वेदय के उपशमन से अवेदकता का अनुभवन करके पुनः उस श्रेणी से पत्तीत होती हुई कम से कम एक समय तक स्त्रीवेद के उदय को भोगती है द्वितीय समय में वह काल करके देवों में उत्पन्न हो जाती है वहां उसके पुरुषवेद हो जाता है स्त्रीवेद नहीं रहता है इस तरह से उसके स्त्रीवेद जघन्य से एक समय का कहा गया है और उत्कृष्ट जो पूर्व कोटि पृथक्त्व अधिक ११० पल्योपम का कहा गया है उसका तात्पर्य ऐसा है कि कोई जन्तु पूर्व कोटि की आयुवाली मनुष्य स्त्री में या तिर्यक स्त्री में पांच या छह भवों तक उत्पन्न हो जावे फिर वह ईशान कल्प में पचपन पल्योपम प्रमाण की आयुवाली अपरिगृहीत देवियों में देवी की पर्याय से उत्पन्न हो जावे फिर वह वहां से आयुक्षय होने के पुनः पूर्वकोटि की आयु वाली मनुष्य स्त्रियों में या तिर्थक स्त्रियों में उत्पन्न हो जावे और फिर वह द्वितीय वार में ईशान देवलोक में पचपन पल्य की आयु वाली अपरिगृहीत देवियाँ में उत्पन्न हो जावे तो इस तरह से पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक ११० છે. આ કથનનું તાત્પર્ય એવું છે કે કેઈ યુવતિ ઉપશમ શ્રેણિમાં વેદત્રયના ઉપશમથી અદક પણને અનુભવ કરીને ફરીથી એ શ્રેણીથી પતિત થઈને , ઓછામાં ઓછા એક સમય પર્યન્ત સ્ત્રી વેદના ઉદયને ભોગવે છે. બીજા સમયમાં તે કાળ કરીને ફરીથી દેવમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. ત્યાં તેને પુરૂષ વેદ થઈ જાય છે. સ્ત્રીવેદ રહેતું નથી. આ પ્રમાણે તેઓને સ્ત્રી વેદ જઘન્યથી એક સમયને કહેવામાં આવેલ છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વ કેટિ પૃથકૃત્વ અધિક ૧૦ દસ પલ્યોપમને કહેવામાં આવેલ છે. એનું તાત્પર્ય એ છે કે-કઈ જીવ પૂર્વ કેટિની આયુષ્યવાળી મનુષ્ય સ્ત્રીમાં અથવા તે તિર્યંચ સ્ત્રીમાં પાંચ અથવા છ ભવ પર્યન્ત ઉત્પન્ન થઈ જાય તે પછી તે ઈશાન કલ્પમાં ૫૫ પંચાવન પલ્યાપનના પ્રમાણવાળી અપરિગ્રહીત દેવિમાં દેવીની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થઈ જાય તે પછી તે ત્યાંથી આયુષ્યને ક્ષય થવાથી ફરીથી પૂર્વકેટિની આયુષ્યવાળી મનુષ્ય પ્રિયામાં અથવા તિર્યંચ સ્ત્રિમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય અને તે પછી તે બીજી વાર ઈશાન દેવલોકમાં ૫૫ પંચાવન પોપમની આયુષ્યવાળી અપરિગ્રહીત દેવિમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય આ રીતે પૂર્વકેટિ પૃથકત અધિક
| SR No. | 009337 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 1588 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 117 MB |