________________
५०७
प्रद्योतिका टीका प्र.२ उ. ३ यु.३४ एकोरुकद्वीपस्याकारादिनिरूपणम् धणिय उज्ज्वालित तिमिरमर्दकं कनकनिकरकुसुमितपारिजातक बनप्रकाशं कनकमणिरत्नविमलमद्दा है तपनीयोज्यक विचित्र-दण्डमिर्दी पिकाभिः सहसा प्रज्व लितोच्छ्रायित स्निग्धतेजोदीप्यमान विमल ग्रहगणसमाभिः वितिमिरकर सूर्य प्रतोद्यतदीप्यमानामिः ज्वालोज्वलमहलिताभिरामाभिः शोभमाना तथैव ते दीपशिखा - अपि दुगणाः अनेक बहुविधविससापरिणतेन उद्योतविधिनोपपेताः फलै पूर्णा विलन्ति कुशविकुश विशुद्धवृक्षमूत्रा यादत्तिष्ठन्ति ४ । एकोकद्वीपे तर बहवो ज्योतिषिका नाम द्रुमगणाः घज्ञताः श्रमणायुष्मन् ! यथा ते अचितशरत्सूर्यमण्डल पर दुल्कासहस्रदीव्य दूद्दिद्युज्जा लहुतवह निर्धूमज्यकितनिर्मातधौतपनीय किंशुकाशोकजपाकुसुमविमुकुलित पुञ्जमणिरत्नकिरणजात्य हिङ्गुलक निकररूपातिरेकरूपा स्वचैव ते ज्योतिषिका अपि द्रुमगणा अनेक बहुविविधविसापरिणतेन उद्योत विधिनोपपेताः सुखलेश्या मन्दलेश्या मन्दातपलेश्या कूटानीच स्थानस्थिता अन्योन्य समवगाढाभिर्लेश्याभिः स्वकया प्रभया स्वदेशे सर्वतः समन्तात् अवभासते उद्योतन्ते घमासन्ते कुशविकुशविशुद्ध वृक्षमूला यावतिष्ठन्ति ॥ ०३४ ॥
टीका- ' एगोरूप दीवस णं संते !" इत्यादि । 'गोरूय दीवस्स णं भंते । दीवस्स' एकोरुकद्वीपस्य खलु भदन्त । द्वीपस्य 'केरिसो' कोदृशः 'आयारभाव पडोयारे' आकार भावमत्यवतारः - भूम्यादिस्वरूपप्रकारः 'पण्णत्ते' मज्ञतः कथितः, भगवानाह - 'गोयमा' हे गौतम! 'एगोख्य दीवस्स णं दीवस्स' एकtosद्वीपस्य खलु द्वीपस्व 'अंतो बहुसमर णिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते' अन्तः मध्यभागे बहुतमरमणीयोऽविरमणीयः समी भूमिभागः बज्ञतः कथितः । अथ
'गोरुवदीवस संते दीवस्स' इत्यादि ।
टीका - श्रीमतवामी ने प्रमुश्री से ऐसा पूछा है कि 'एगोरुय दीवस्स णं भते ! दीयस्स केरिस आगार भाव पडोयारे पण्णत्ते' हे भदन्त ! एकोरुक नामके द्वीप का आकार भाव प्रत्यवतार भूमि आदि का वर्णन केसा किया गया है। इसी विषय को उपमा वाचक पदों द्वारा प्रकट करते हैं-' से जहा नामए आलिंग पुक्खरेवा' इत्यादि । वहां की जो
'एगोरुय दीवस्त्रणं भवे ! दीवस्स' छत्याहि
टीडार्थ-श्रीगौतभस्वाभीये अनुश्रीने भेषु पूछयु छे 'एकोरुयदीव स्व भते | दीवस केरिसे आगारभाव पडे यारे पण्णत्ते' हे भगवन् ! भेोइम् નામના દ્વીપના આઠાર ભાવપત્યવતાર અર્થાત્ ભૂમિ વિગેરેનુ' વધુ ન કેવી રીતે કરવામાં આવેલ છે? આજ વિષયને ઉપમાવાચક પદ્મા દ્વારા પ્રગટ ४२वामां आवे छे. 'से जहा नामए आलिंग पुरखरेइ वा' धत्याहि त्यांनी