________________
पीयूषपिणी टीका सू ५६ भगवतो धर्मदेशना
66
जह णरगा गम्मंती, जे परगा जा य वेयणा गरए । सारीरमाणसाईं दुक्खाईं तिरिक्खजोणीए ॥ १ ॥ माणुस्मं च अणिचं, वाहि-जरा-मरण - वेयणा - परं । देवे देवलोए, देविद्धिं देवसोक्खाई ॥ २ ॥ य
eso
इभि । 'जह परगा गम्मती' यथा नरका गम्यन्ते-जविर्येन प्रकारेण नरका =नरकस्थानानि गम्यन्ते प्रायन्ते, 'जे गरगा' ये नरका - यद्रूपा नरका - नारकिंग सन्ति, ' जा य वेयणा गरए ? या वेदना नरके - या =याय्यो वेदना यातनाच नरके भवन्ति, तसर्वं कथयतीति पूर्वेगान्वय । ' सारीरमाणसाड दुखाइ तिरिक्खजोणीए शारीरमानसानि दुसानि तिर्यग्योन्याम् - यथा च शरीरसम्बन्धीनि मन सम्बन्धानि च दुःखानि भवन्ति प्राणिनामिति शेषस्तथा भगवान् परिकययति ॥ १ ॥ एन 'माणुस्स च अणिच वाहि-जरा-मरण - वेयणा - पउर मानुष्यञ्चाऽनि य व्यापि-जरा-मरण - वेदना - प्रचुरम् - व्याधयो = जरादय जरा नार्धक, मरण = प्रसिद्ध, वेदना गोगादिस्वरूपा, प्रचुरा = निगदा यस्मिंस्तादृशम्, अतएव अनिय= क्षणभद्गुर मानुध्य=मनुध्यभव परिकथयति । ' देवे य देवलोए टेविट्ठि देवसोक्खाट' देवान च देवलोकान् देवद्धिं देवसौग्यानि -- - तथा देवान, च पुन देवलोकान, देवद्रि देवसमृद्धि, देव सौर यानि देवसम्बन्धीनि सुखानि कथयतीति शेष ॥ २ ॥ एतान्येव नरकादीनि
"
=
तिरिक्खजोगीए ) जीन जिम प्रकार नरका में जाते है, और वहा जैसे नारकी है, एव उहे जिस प्रकार की वेदना भोगनी पटती है यह सन प्रभुन (आइक्खइ) बतलाया । तिर्यरंगति मे पहुँचने पर इस जीव को जितने भी शारीरिक एव मानसिक कष्ट भोगने पडते है, यह भी भगवानने स्पष्ट किया । ( माणुस्स च अणिच वाहि - जरा मरण - वेयणा - पउर) यह माननपर्याय अनिय है, व्याधि, जग, मरण एन वेदना से प्रचुर-भरा है । (देवे य
पान ४रे छे (जह परगा गम्मती जे गरगा जा य वेयणा गरण | सारी माणसाइ दुखाइ तिरिक्सजोणीए) ने अरे नरजेभा लय छे, भने त्या लेवा નારકી હોય છે, તેમજ તેમને જે પ્રકારની વેદના ભાગવવી પડે છે, એ બધુ अलुमे (आइस) मनाव्यु તિય ચ-ગતિમા પહેચતા આ જીવને જેટલા શારીકિ તેમજ માનમિક દુખ હોય છે તે બધા ભાગવવા પડે છે, એ પણ लगवाने भ्यष्टयु ( माणुस्स च अणिच वाहि-जरा-मरण-पेयणा - पर) म