________________
पीयुपषिणी टीका र ३० प्रतिसलोनसातपोषर्णनम्
२३१ निरोहो वा फासिंदिय-विसय-पत्तेसु अत्थेसु रागदोसनिग्गहोवा ५, से तं इंदियपडिसंलीणया । से कि तं कसायपडिसंलीणया ? कसायपडिसंलीणया चउविहाँ पण्णत्ता, तं जहा-१ कोहस्सुदंयनिरोहा वा, उदयपत्तस्स वा कोहस्स विफलीकरणं । २ माणदिय-विसय-प्पयार-निरोहो वा, फासिरिय-विसय-पत्तेसु अत्येमु रागदोसनिग्गहो वा ' स्पर्गेन्द्रि विषयप्रचारनिरोधो या स्पोन्द्रियविषयप्राप्तेष्वर्थेषु रागद्वेषनिग्रहा वास्पर्शेन्द्रिय वक्, तस्य पिय स्पर्श गीतोष्णाठिक , तत्र प्रवृत्ते प्रतिपेध , प्राप्तेप्वपि शुभाशुभम्पर्गेषु रागद्वेषयोनिपेध । 'से त इदियपडिसलीणया' सैपा इन्द्रियप्रतिसलीनता । ' से कि त कमायपडिसलीणया' अथ का मा कपायप्रतिसलीनता , 'कसायपडिसलीणया' कपायप्रतिसलीनता 'चउबिहा पण्णत्ता' चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, 'त जहा' तद्यथा-'कोहस्सुदयनिरोही वा, उदयपत्तस्स वा कोहस्स विफलीकरणं' क्रोधस्योदयनिराधी वा, उदयप्राप्तस्य वा क्रोधस्य विफलीकरणम्-प्रथमतस्तु क्रोधस्य उदय एव निपेको भी अपने विषय म प्रवृत्त होने से रोकना एव उस विषय मे उसके प्रवृत्त होने पर उसमे राग द्वेप होने का वर्जन करना, यह पाचवाँ प्रकार है । इन पाचौ प्रकारों का भाव यही है कि इन्द्रियों पर विजय प्राप्त करना, तथा प्राप्त उनके अपने २ मनोज्ञ एव अमनोज रिपयों के ऊपर राग एव द्वेपकी परिणति से विरक्त रहना । (से त इदियपडिसलीणया) यह सव इन्द्रियप्रति लीनता है । ( से कि त कसायपडिसलीणया) कपायप्रतिस्लीनता क्या है ? (कसायपडिसंलीणया चउन्विहा पण्णत्ता) कपायप्रतिसलीनता चार प्रकार की है । (त जहा) वह इस प्रकार से है-(१-कोहस्सुदयनिरोहो वा, उदय'पयार-निरोहो वा फासिंदियविसयपत्तेसु अत्थेसु रागदोसनिग्गहो वा ) सारे સ્પર્શન-ઈદ્રિયના વિષયમાં તેની પ્રવૃત્તિ રેકવી તેમજ તે વિષયમાં તેની પ્રવૃત્તિ થઈ જાય છે તે માટે રાગ દ્વેષ ન કરે એ પાચમે પ્રકાર છે. આ પાંચેય પ્રકારે ભાવ એ જ છે કે ઈદ્રિઓ ઉપર વિજય પ્રાપ્ત કરવો, તથા તે પ્રાપ્ત થતા પિતાપિતાના મનેશ તેમજ અમનેશ વિષય ઉપર २२ द्वेषनी परिणतिथा वि२त २२ (से त इदियपडिसलीणया) 0 मधु धद्रियप्रतिस सीनता (से कि त कसायपडिसलीणया ) प्रश्न-पायप्रतिस सीनता शु छ ? उत्तर-(कपायपडिसलीणया चउबिहा पण्णत्ता) ४पायप्रतिस सीनता यार 31२नी छ ( त जहा) ते २॥ ४ारे छ-(कोहस्सुदयनिरोहो वा उदयपत्तस्स वा