________________
अयोधिनी टीका वर्ग ३ धन्यकुमार धर्मोपदेशवर्णनम्
६३
धर्मे पराक्रमस्फोरणम् १०, इत्येतानि दश मोक्षसाधनानि प्राणिनां दुर्लभानि सन्ति । हे देवानुप्रिय ! देवदुर्लभमिदं मनुष्यजन्म संप्राप्य यः स्वात्मनः कल्याraateer area स निनाञ्जलिगत पीयूपं निपात्य विषं पातुमिच्छति, चिन्तामणि विहाय पापाणखण्डं जिघृक्षति, ऐरावतं त्यक्त्वा रास ममारुरुक्षति, कल्पवृक्षमुन्मूल्य परमारोपयति, स्पर्शमणिविनिमयेन ग्रावाणं गृहाति, कस्तुरी दत्वाऽङ्गारकमङ्गीकरोति, कामधेनुं विक्रीय छागीं क्रीणाति, तेजो विहाय तिमिर सेवते, राजहंस विनिन्य वायसमाद्रियते, मुक्तां परित्यज्य गुखामुपादत्ते |
(७) साधु-समागम, (८) सूत्र- श्रवण, (९) कार्य में पराक्रम फुरना, ये दवा सोक्ष के कठिनता से प्राप्त होते हैं ।
हे देवानुप्रिय ! जो मनुष्य इस दुर्लभ मानव जन्म को प्राप्त कर अपने आत्मकल्याण के लिए मोक्षमार्ग का आश्रय नहीं लेना है वह मानो अपनी अंजलि में आये हुए अमृत को गिराकर विप पीना चाहता है । समस्त इच्छाओं को पूर्ण करनेवाले अनमोल चिन्तामणि - रत्न को छोडकर पत्थर के टुकडे को ग्रहण करना चाहता है । ऐरावत हाथी को छोडकर गधेपर चढना चाहता है । सर्व अभिलापाओं को पूर्ण करनेवाले कल्पवृक्ष को उखाडकर बबूल बोना चाहता है । पारसमणि ढेकर बदले में पत्थर के टुकडे को ग्रहण करना चाहता है । कस्तूरी को देकर कोयले को ग्रहण करना चाहता है । कामधेनु गाय को बेचकर बकरी खरीदना चाहता है । प्रकाश को छोड़कर अन्धकार ग्रहण करना चाहता है, । राजहंस की निन्दाकर (निरोगी) होवु, (७) साधु-सभाग, (८) सूत्र- श्रवाणु, (८) मभ्य-श्रद्धा, (१०) धर्म કાય મા પરાક્રમ કારવવા એ દશ મેાક્ષસાધન, જીવાને અત્યન્ત દુલભતાએ મળે છે હૈ દેવાનુપ્રિય ' જે મનુષ્ય, આ દુČભ માનવ-જન્મ પ્રાપ્ત કરીને પેાતાના કલ્યાણ માટે મેક્ષમાર્ગના આશ્રય નથી લેતા તે મનુષ્યે પેાતાના અંજલિમા આવેલ અમૃતને ઢાળી નાખી વિષપાન કરવા ઇચ્છે છે, સમસ્ત ઇચ્છાઓને પૂર્ણ કવાવાળા, અણુમાલ ચિન્તામણિ રત્નને છેડી પત્થરના ટુકડાને ગ્રહણ કરવા ઇચ્છે છે, ઐરાવત હાથીને ઊંડી ગધેડા પર ચઢવાની ઇચ્છા રાખે છે સર્વ અભિલાષાએ પૂર્ણ કરવાવાળા કલ્પવૃક્ષને ઉખાડી ખાવળને રાપવા માંગે છે પારસમણિ આપી તેનાં ખદલામાં પદ્મના ટુકડાને લેવાની ચાહના રાખે છે. કસ્તૂરી આપીને કૈસા ગ્રહણ કરવા ઇચ્છે છે કામધેનુ ગાયને વેચી કરી ખરીદ કરવા ઇચ્છે છે, પ્રકાશને છેડી અન્ધકારને
છે
सम्यक् - श्रद्धा, (१०) धर्मसाधन, जीवोंको अत्यन्त