________________
मुनिकुमुदचन्द्रिका टीका, वासुदेवस्य प्रव्रज्याऽभावे कारणम् १४१ वासुदेवानामनगारित्वमसम्भवि । एतच्छ्रुत्वा कृष्णो वासुदेवः प्राह-'से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ-न एवं भूयं वा जाव पव्वइस्संति' तत्केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते- न एवं भूतं वा यावत् पत्रजिष्यन्ति । एतच्छ्रुत्वा 'कण्हाइ'= कृष्ण ! इति संवोध्य, 'अरहा अरिहनेमी कण्हं वासुदेवं एवं वयासी' अर्हन् अरिष्टनेमिः कृष्णं वासुदेवम् एवमवदत् , 'एवं खलु कण्हा !' एवं खलु हे कृष्ण ! 'सव्वे वि य णं वासुदेवा पुन्वभवे नियाणकडा' सर्वेऽपि च खलु वासुदेवाः पूर्वभवे निदानकृताः= हे कृष्ण ! सर्वेऽपि वासुदेवाः पूर्वजन्मनि कृतनिदाना भवन्ति । ‘से एएणडेणं कण्हा ! एवं बुच्चइ-न एवं जाव पवईस्संति' तदेतेनार्थेन कृष्ण ! एवमुच्यते न एवं भूतं यावत् प्रत्रजिष्यन्ति हे कृष्ण ! एतस्मादेव कारणादेवमुच्यते यद् वासुदेवानां कालत्रयेऽपि प्रव्रजनमसंभवि ॥ मू० ४ ॥
॥ मूलम् ॥ तए णं से कण्हे वासुदेवे अरहं अरिहनेमि एवं वयासीअहं णं भंते ! इओ कालमासे कालं किच्चा कहिं गमिस्सामि ? कर्हि उववजिस्सामि ? तए णं अरहा अरिट्रनेमी कण्हं वासुदेवं एवं वयासी - एवं खल्लु कण्हा ! तुमं बारवईए ·णयरीए आदि संपत्ति को छोडकर भूत काल में न कभी प्रत्रजित हुए, वर्तमान में न प्रव्रजित होते हैं, और न भविष्य में प्रवजित बनेंगे ।
कृष्ण ने कहा-हे भदन्त ! इस प्रकार आप क्यों कहते हैं ?
भगवान्ने कहा-हे कृष्ण ! सभी वास्लुदेव अपने पूर्वजन्म में निदानकृत (नियाणा करने वाले) होते हैं। इसीलिये मैं ऐसा कहता हूँ-न कभी हुआ, न होता है, न कभी होगा जो कि वासुदेव अपनी हिरण्य आदि संपत्ति को छोडकर प्रवजित बनें ॥ सू० ४ ॥ નથી, તેમ કદી ભવિષ્યમાં બનનાર પણ નથી કે વાસુદેવ પિતાના હિરણ્ય આદિ સંપત્તિને છોડીને પ્રવૃજિત થાય.
કૃષ્ણ કહ્યું- હે ભદન્ત! એ પ્રકારે આપ કેમ કહે છે?
ભગવાને કહ્યું- હે કૃષ્ણ! બધા વાસુદેવ પિતાના પૂર્વજન્મમાં નિદાનકૃત (નિયાણું કરવાવાળા) થાય છે. તેથી હું એમ કહું છું કે કયારેય નથી બન્યું, હાલ નથી બનતું અને હવે પછી કયારેય બનશે નૈહિ કે વાસુદેવ પિતાની હિરણ્ય આદિ સંપત્તિને छ। प्रनित थाय (सू० ४)
